Het Mauritshuis in Den Haag heeft een schilderij van de belangrijkste leermeester van Rembrandt, Pieter Lastman (1583-1633), aan zijn collectie toegevoegd. Het gaat om het schilderij De prediking van Johannes de Doper uit 1627. Het schilderij is uit Amerikaans bezit aangekocht.
De aankoop vult een lacune in de collectie van het Mauritshuis: hoewel historiestukken uit de Gouden Eeuw goed vertegenwoordigd zijn, geldt dat niet voor het werk van Lastman en de schilders uit zijn omgeving (de zogenaamde pre-Rembrandtisten). Emilie Gordenker, directeur van het Mauritshuis:
“Een representatief werk van Lastman stond al lang op het verlanglijstje van het museum vanwege de grote invloed van de kunstenaar op de jonge Rembrandt.”
De prediking van Johannes de Doper is volgens het museum een mooi voorbeeld van het type historiestukken dat Lastman schilderde rond de periode dat Rembrandt bij hem in de leer was.
“Een druk bevolkte voorstelling, helder belicht en met een bont kleurgebruik. De compositie is zorgvuldig opgebouwd en geheel volgens het boekje; om preciezer te zijn volgens het Schilder-Boeck van Karel Mander uit 1604. Daarin wordt uitgelegd hoe een goede compositie in elkaar moet zitten. Trucjes die voor een ervaren historieschilder als Lastman gesneden koek waren. Lastman speelde niet alleen met de compositie, maar creëerde met een uitgekiende lichtwerking diepte in de voorstelling: zo heeft de menigte zich verzameld rond Johannes de Doper, die badend in het licht zijn in schaduw geplaatste publiek toe spreekt.”
Het thema van de prediking van Johannes de Doper waarin hij de komst van Christus aankondigt, is een bekend onderwerp in de schilderkunst.
