Sodoma - Het geheim van het Vaticaan

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: minstens de helft van de kardinalen, tal van bisschoppen en veel andere kerkbestuurders zijn homoseksueel. Zo, die conclusie uit Sodoma, het nieuwe boek van de Franse socioloog Frédéric Martel, krijgt u alvast.

Frédéric Martel werpt in zijn boek licht op de verborgen geschiedenis van het Vaticaan (CC0 - Pixabay - TeroVesalainen) — Frédéric Martel werpt in zijn boek licht op de verborgen geschiedenis van het Vaticaan (CC0 – Pixabay – TeroVesalainen)

Het zal u niet verbazen dat die conclusie – en alle andere wetenswaardigheden uit Martels boek – veel stof deed opwaaien. Vrijwel alle media buitelden over elkaar heen om over Sodoma te berichten. En terecht natuurlijk, want het is een verbijsterende gedachte: hoe is het mogelijk dat een groot deel van de leiders van de Rooms-Katholieke Kerk homoseksueel is, terwijl precies diezelfde groep homoseksualiteit zo sterk veroordeelt?

Vijftig tinten gay

Martels conclusies zijn natuurlijk niet uit de lucht gegrepen. Hij voerde ruim vijftienhonderd gesprekken met tal van katholieke gezagsdragers in dertig verschillende landen. Én hij logeerde wekenlang in het Vaticaan.

Dankzij die inside information weet de socioloog uitstekend te vertellen over een wereld die eeuwenlang geheim en verborgen is geweest, maar waarvan natuurlijk sterk vermoed werd dat hij bestond: een wereld vol kardinalen, bisschoppen, monsignori, priesters en nuntiussen, waarvan een aanzienlijk deel homoseksueel is, praktiserend, ingewijd, unstraight, werelds, flexibel, questioning, of simpelweg ‘in de kast zit’. Nóg zo’n synoniem dan, vooral in kerkelijke kringen zelf gebruikt: ‘van de parochie zijn’. Vijftig tinten gay, aldus Martel.

Nu, door de hervormingswil van paus Franciscus, de invloed van sociale media, de toenemende inmenging van de pers en de talloze zedenschandalen, brokkelt het geheim langzaam af. Wat eerst onuitsprekelijk was, wordt verteld – niet in de laatste plaats door kerkelijke functionarissen zelf.

Magneet

“Achter rigiditeit zit altijd iets verborgen, en in veel gevallen is dat een dubbelleven.”
– Paus Franciscus

De kerkleiders vertellen over hun jeugdjaren, vol onzekerheid over hun geaardheid, over het zijn van het mikpunt van spot en pesterijen, en over het constant bestookt worden met vervelende vragen van familieleden over (het uitblijven van) vriendinnetjes. Natuurlijk is het respectabele priesterschap dan een verlokkelijke ontsnappingsroute uit die homo-onvriendelijke omgeving. Celibatair blijven of, meer specifiek, niet met vrouwen tussen de lakens duiken, is dan ook niet zo’n lastige opgave.

Zo functioneert de Katholieke Kerk als een magneet voor homoseksuelen. Het Vaticaan, als stralend middelpunt van de Kerk, werd de uitvalsbasis voor katholieke homoseksuelen. Niet verrassend dat daar kennis van gedragscodes noodzakelijk is, ‘betaald jongensbezoek’ floreert, en Zwitserse gardisten het opdringerige geflirt van bepaalde kardinalen zat zijn.

Door dit soort verbluffende verhalen, die smakelijk door Martel verteld worden, lijkt Sodoma wel een speciaal themanummer van de Privé of de Story. Deels is dat natuurlijk ook zo. Maar gelukkig is Sodoma veel meer dan een roddelblaadje.

De Verwoesting van Sodom en Gomorra, 1852 - John Martin — De Verwoesting van Sodom en Gomorra, 1852 – John Martin

Wetten van Sodoma

Het gaat Martel in zijn boek namelijk niet om de individuele ‘dwalingen’, maar om het blootleggen van een systeem, het onderzoeken van de mechanismen die het systeem in stand houden, en het fileren van de collectieve psychologie van de kerkbazen.

Uit de gesprekken destilleert Martel verschillende ‘wetten’: hoe hoger in de kerkelijke hiërarchie, hoe groter de homo-dichtheid, bijvoorbeeld. Nog eentje dan: hoe vaker en feller iemand een anti-homoboodschap verkondigt, des te groter de kans dat diegene zelf homoseksueel is. Het roeptoereren is, aldus Martel, een beproefde tactiek om de eigen homoseksualiteit, de eigen existentiële schizofrenie, het eigen dubbelleven te verbergen.

Cover up

In het ontrafelen van die wetmatigheden openbaart zich de relevantie van Martels boek. Want juist door die geïnstitutionaliseerde cover up, die doorgeslagen cultuur van geheimhouding, kon bijvoorbeeld ook seksueel misbruik verborgen blijven. Pedofiele priesters werden gedekt door het systeem, door de collectieve doodsangst voor de ontmaskering van hun homoseksualiteit.

Daarmee is overigens zeker niet gezegd dat er een directe oorzaak-gevolgrelatie bestaat tussen homoseksualiteit en het misbruikschandaal. Maar door te stellen dat het helemaal niets met elkaar te maken heeft, sla je de plank dus evengoed mis.

Ook de beslissing om condooms te verbieden als bestrijdingsmiddel tegen aids in de jaren zeventig en tachtig, Vatileaks I en II, het aftreden van Benedictus XVI, de achteruitgang van het aantal roepingen onder Italiaanse jongemannen, en de agressieve campagne van conservatieve kardinalen tegen de huidige paus Franciscus hebben ‘homoseksualiteit’ als gemeenschappelijke factor.

Carnaval

Momenteel voert paus Franciscus een felle strijd tegen iedereen die homofobie gebruikt om zijn gedrag en dubbelleven te verbergen, tegen de homofobe homo’s en tegen de hypocriete hoeders van een bekrompen moraal. ‘Het carnaval is over’, zou de paus bij zijn aantreden tegen zijn ceremoniemeester gezegd hebben. Laten we hopen dat Franciscus, met Sodoma in de hand, slaagt in zijn missie.

Boek: Sodoma. Het geheim van het Vaticaan – Frédéric Martel