Het onderzoek wordt uitgevoerd vooruitlopend op aanpassingen van gebouwen op het terrein. Behalve oude soldatenbarakken hebben de archeologen ook resten van de oude slotgracht van Slot Loevestein gevonden.
De archeologen denken meer te weten te komen over de zeventiende-eeuwse militaire geschiedenis van Slot Loevestein. In het bijzonder besteden de onderzoekers aandacht aan de verschillende bouwfasen van de soldatenbarakken uit die tijd en de ligging en beschoeiing van de slotgracht. De komende twee weken wordt 300 vierkante meter van het terrein onderzocht. Er zal tot ongeveer drie meter diepte worden gegraven.
Het archeologisch onderzoek is gericht op de periode dat Loevestein dienst deed als vesting in de Oude Hollandse Waterlinie ter verdediging van Holland in de zeventiende en achttiende eeuw. Bekend is dat de slotgracht aan het eind van de zestiende eeuw is gedicht. In het begin van de zeventiende eeuw verrijzen er twee rijen soldatenbarakken en een aantal andere gebouwen binnen de vesting, bedoeld om de compagnie te huisvesten. Rond 1700 ontwikkelde het terrein zich tot een echt militair dorp waar ook de gezinnen van de militairen wonen. De soldatenbarakken werden toen vervangen door soldatenhuisjes zoals die er nu nog staan. Daar woonden ook de predikant, de veerman en lagere officieren. Ook werd er een laboratorium, een schooltje en een ruimte voor de vroedvrouw ingericht.
De opgravingen vinden plaats in samenwerking met Rijksgebouwendienst, de gemeente Zaltbommel en leden van de Archeologische Werkgroep Loevesteyn, die al veel onderzoek deden op het terrein. Het onderzoek gaat vooraf aan de aanpassing van vier gebouwen op het terrein in het kader van een herinrichtingsplan dat Loevestein beter moet toerusten op de ruim 120.000 bezoekers die het jaarlijks ontvangt.
Geschiedenis Slot Loevestein
Loevestein, strategisch gelegen op het meest westelijke punt van het land van Maas en Waal, is in de Nederlandse geschiedenis vooral bekend als het slot waaruit de rechtsgeleerde Hugo de Groot in 1621 in een boekenkist ontsnapte. Het slot deed in die tijd dienst als staatsgevangenis van de Republiek der Verenigde Nederlanden, waar politiek en religieus andersdenkenden en staatsgevangenen werden opgesloten.
De geschiedenis van het slot gaat echter verder terug. De burcht werd in 1361 gebouwd door ridder Dirc Loef van Horne, heer van Altena; centraal gelegen en vooral voor tolheffing bedoeld. De gracht werd rond 1379 uitgegraven en tot in de zestiende eeuw actief onderhouden. De huidige slotgracht is een twintigste-eeuwse reconstructie. In de loop der eeuwen werd de burcht uitgebouwd met een ringmuur, nieuwe torens en een poortgebouw. In de vijftiende en zestiende eeuw verrezen er verschillende bouwwerken op de voorburcht, die later weer werden afgebroken. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het slot door Willem van Oranje versterkt met vestingwallen, bastions en een buitengracht. Vanaf de zeventiende eeuw maakte het slot deel uit van de Oude Hollandse Waterlinie en de latere Nieuwe Hollandse Waterlinie.
