Tentoonstelling: ‘Moeder Anna. Een vruchtbare devotie’

In het het Museum voor Religieuze Kunst in Uden is vanaf 28 maart een tentoonstelling te zien over de Heilige Anna, de moeder van Maria.

Wat het museum betreft is de verering van de Heilige Anna een van de meest opmerkelijke devoties die Europa heeft gekend. De climax van haar verering ligt rond het jaar 1500. Anna werd toen niet alleen vereerd als de moeder van Maria, maar ook als de legendarische grootmoeder van een groot nageslacht compleet met apostelen en heiligen. Talrijke overgeleverde beelden en teksten uit die periode getuigen nog steeds van de omvang die de cultus rond Anna ooit aannam.

Onder invloed van de Reformatie en de daarop volgende katholieke Contrareformatie werden de legendarische kanten van de cultus zoveel mogelijk door de officiële Kerk teruggedrongen. Anna werd weer een ‘normale’ moeder en grootmoeder wiens aandacht op de eerste plaats uitging naar de opvoeding, naar het onderricht van haar dochter Maria. De relatie met haar kleinkind werd minder nadrukkelijk in beeld gebracht.

De vruchtbaarheidssymboliek, zoals onder meer weergegeven in de afbeelding van het Heilig Maagschap, waar de drie legendarische huwelijken van Anna breed worden uitgemeten, verdween naar de achtergrond. Het volksgeloof, de breed gedragen devotie tot Anna, behield echter haar wortels, benadrukte de vruchtbaarheid van Anna, zelfs op hoge leeftijd. Tot op de dag van vandaag richten zich nog vrouwen tot de Heilige Anna in de hoop op een partner of om een kind. ‘Naar Sint Anneke voor een Manneke’, luidt het bekende gezegde.

Anna en Joachim
Het Museum voor Religieuze Kunst wijdt dit voorjaar dus een tentoonstelling aan deze Heilige Anna. Het museum heeft stukken uit binnen- en buitenland bijeengebracht om het verhaal van Anna door de eeuwen heen te tonen.

De expositie opent met de legendarische ontmoeting tussen Anna en haar man Joachim onder de Gouden Poort te Jeruzalem. Daarop volgt de geboorte van Maria en het grootmoederschap van Anna. De meest populaire en veelvormige weergave hiervan zijn de beeldengroepen van Anna-te-Drieën. Bij dit type voostelling worden Anna met Maria en het Jezuskind in elkanders gezelschap uitgebeeld. De drie huwelijken van Anna, die de link leggen naar de vruchtbaarheidssymboliek, zijn onder meer af te lezen aan gotische panelen waarop de Heilige Sippe of Maagschap is weergegeven. Hier zetelt Anna tussen haar echtgenoten en drie dochters met hun kroostrijk nageslacht.

Hoe in de loop der tijden de devotie tot Anna zich ontwikkelde en hoe zich dat vertaalde tot een geheel eigen, meer volkse beeldentaal en in rituelen, is te zien in het laatste deel van de expositie.

De tentoonstelling Moeder Anna
. Een vruchtbare devotie loopt van 28 maart tot en met 7 juni 2009. Bezoek voor meer informatie de website van het Museum voor Religieuze Kunst.