‘Van Gogh maakte portret van zijn broer Theo’

Uit onderzoek van het Van Gogh Museum blijkt dat Vincent van Gogh waarschijnlijk een portret heeft gemaakt van zijn broer Theo. Tot voor kort ging men er van uit dat de schilder zijn broer nooit portretteerde.

Het gaat om een werk uit 1887 dat Van Gogh maakte in de periode dat hij in Parijs verbleef. De schilder maakte in die tijd een groot aantal portretten. Deskundigen gingen er echter altijd van uit dat Vincent zijn broer Theo, die op dat moment in Parijs woonde, nooit portretteerde. Een onderzoeksteam van het Van Gogh Museum vermoedt nu echter dat een van de ‘zelfportretten’ van Van Gogh waarschijnlijk toch een portret van broer Theo is. De broers leken veel op elkaar maar er waren uiteraard ook verschillen. Op het onderzochte schilderij heeft de geportretteerde een mooi rond oor, geschoren wangen en een okerkleurige baard. Volgens de onderzoekers passen die kenmerken meer bij Theo dan bij Vincent.

Het onderzoek werd geleid door Louis van Tilborgh en Ella Hendriks. De afgelopen jaren deed het team kunsthistorisch en materiaal-technisch onderzoek naar Van Goghs periode in Antwerpen in Parijs. Over deze periode (1885-1888) uit het leven van Vincent van Gogh was relatief weinig bekend omdat de schilder in die tijd minder correspondeerde. Het Van Gogh Museum:

“In Antwerpen en Parijs gebruikte hij een nieuw assortiment van tubeverven in levendige kleuren. Hij realiseerde zich niet dat sommige verven niet duurzaam waren en aan kleur zouden inboeten. Door reconstructies is nu te zien hoe de schilderijen zijn veranderd en misschien nog altijd aan verandering onderhevig zijn.”

Volgens het museum veranderde Van Gogh in deze periode van een “realistische schilder met een beperkt, somber kleurenpalet” in een “modernistische kunstenaar die zich uitdrukt met brutale penseelstreken en heldere, felle kleuren”.

Het team stuitte ook op nieuwe inzichten als het gaat om datering van Van Goghs werk. Zo bleek de aanname dat Van Goghs versleten arbeidersschoenen nog uit zijn vroege tijd in Nuenen zouden stammen, niet te kloppen. Dit schilderij moet van een latere datum zijn omdat onder het werk een Parijs stadsgezicht verborgen blijkt te zitten.

Ook kwamen de onderzoekers erachter dat de locatie van het park dat Van Gogh afbeeldde in zijn bekende De Tuin der geliefden niet in het dorp Asnières ligt, maar in het Parijse Montmartre. De vogel in Van Goghs Korenveld met leeuwerik blijkt een patrijs te zijn.

In de nieuwe tentoonstelling Van Gogh in Antwerpen en Parijs. Nieuwe inzichten toont het Van Gogh Museum aan de hand van 54 werken op welke manier manier Van Goghs artistieke ontwikkeling zich tussen 1885 en 1888 voltrok.

Lees ook: Vincent van Gogh (1853-1890) – Zijn leven en werk
Overzicht van boeken over Van Gogh