Naast het kasteeldomein van Ortegat gaat het om een neogotische parochiekerk, de kloostersite van de Mariazusters van Franciscus en de Heilige Barbarakapel. Minister Bourgeois naar aanleiding van de verleende beschermde status:
De voorgedragen monumenten worden beschermd omwille van hun historische, artistieke, volkskundige of sociaal-culturele waarde. Deze monumenten, waarvan het behoud van algemeen belang wordt geacht, zijn geselecteerd op basis van de inventaris van het bouwkundig erfgoed van de gemeente Waasmunster.
Sint-Jan-Baptistkerk
De neogotische parochiekerk, de Sint-Jan-Baptistkerk of Ruiterkerk, bevindt zich aan de Sousbeekstraat en dateert uit 1877. De kerk werd gebouwd naar een ontwerp van architect Arthur Verhaegen. Wat de minister betreft is het bakstenen kerkgebouw architectuurhistorisch van belang als representatief exemplaar van de sobere bouwstijl, geïnspireerd op de dertiende-eeuwse Brugse gotiek.
Kloostersite van de Mariazusters van Franciscus
De kloostersite van de Mariazusters van Franciscus is een ontwerp van de Nederlandse Benedictijn en architect Dom Hans van der Laan. De site is centraal gelegen in de historische kern van de gemeente. Naast het kloostergebouw is ook de oudere, neobarokke kloosterkapel, de aan de straat gelegen directeurswoning (Kerkstraat 20) en de kloostertuin in de bescherming opgenomen.
Heilige Barbarakapel
De Heilige Barbarakapel, gelegen aan de Neerstraat, is aanvankelijk opgetrokken in 1756 maar werd in 1819 herbouwd. Wat het ministerie betreft zijn zowel de ouderdom, bouwstijl en de uitzonderlijke achthoekige vorm bepalend voor de hoge erfgoedwaarde van deze bidplaats.
Kasteeldomein van Ortegat
Het kasteeldomein van Ortegat bevindt zich aan de rand van de dorpskern van Waasmunster. Het kasteel dateert uit 1813 en is volgens het ministerie een zeldzaam voorbeeld in het oeuvre van architect J.-B. Dubois. Naast het kasteeldomein met kasteel zelf, worden ook het koetshuis en stal, het bijhorend boswachtershuis en de voetweg Bulk als een samenhangend historisch geheel in de bescherming opgenomen.
