De naam Neeltje Jans valt geregeld, maar wie was Neeltje Jans eigenlijk? Het antwoord is niet zo eenvoudig. Het gaat namelijk niet om een levend persoon. Volgens de meeste historici is de naam afkomstig van Nehalennia, een beschermgodin die vanaf ongeveer de tweede eeuw na Christus in het gebied rond de Schelde werd vereerd.
De naam
Volgens sommige lezingen leidt de naam Nehalennia terug naar het Hebreeuwse woord ‘nahhal’, wat geleiden betekent en ‘aniah’ wat schip betekent. Deltapark Neeltje Jans zegt hierover:
“Hier komt dan de betekenis ‘geleid het schip’, degene die het schip/de schepen geleidt, uit.
Ne = nabij
Helle = oude naam voor de Noordzee, zoals die in de streek waar
nu de Vlamingen en Zeeuwen wonen genoemd werd (ook wel uitgesproken
als Hale(n), wat ook de verschillende schrijfwijzen ook op de altaarstukken
zou kunnen verklaren, zoals Nehalennia).
Jaan = jeanne = jane = vrouwe
s = vrouwelijke vorm.Neeltje Jans = Ne+halen+ia zou dus vrij vertaald Vrouwe of Godin van de Zee kunnen betekenen.”
In Zeeland zijn verschillende altaren gewijd aan de godin Nehalennia gevonden. Een daarvan wordt in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden bewaard. Of het om een Keltische of Germaanse godin gaat, of dat zij uit oudere, inheemse traditie stamt, is niet helemaal duidelijk.
Boek: Geschiedenis van Zeeland