Plutarchus – Biograaf en filosoof

De Griekse historicus en filosoof Plutarchus (46-120) staat nog steeds bekend als een beroemde biograaf van de Oudheid. Hij beschreef de levens van talloze grote namen, onder wie Perikles, Cicero, Julius Caesar en Alexander de Grote. Wie was Plutarchus?

Karakterisering van Plutarchus’ biografieën: zwakte en kracht

Plutarchus’ biografieën zijn doordrenkt met bijzondere anekdotes en pikante details uit het privéleven van de door hem beschreven personages. Zijn smeuïge verhalen moet vaak met een korreltje zout worden genomen. Hij besteedde in zijn biografieën vooral veel aandacht aan de karakters van de door hem beschreven beroemdheden. Specifiek hoe de hoofdpersonen moreel, psychisch en filosofisch in het leven stonden. Een precieze chronologie en historiografie achtte Plutarchus van minder belang, dus zijn biografieën komen wat ongestructureerd over.

Maar dit betekent niet dat Plutarchus alleen maar onzin uitkraamde. Hij had een scherp oog voor de aangeboren talenten van zijn subjects, beschreef hun opvoeding en het soort onderwijs dat ze (al dan niet) genoten. En net zo eenvoudig als een goochelaar een konijn uit een ogenschijnlijk lege hoed plukt, toverde hij talloze scherpe en humoristische oneliners uit zijn pen.

Filosoof en biograaf

Plutarchus werd rond 46 na Chr. geboren in Chaironeia, een plaats in Boeotië in het midden van Griekenland. Hij kwam uit een aristocratische familie. Uiteindelijk vertrok hij naar Athene om zich in de filosofie te verdiepen. Daar volgde in de periode 66-67 filosofielessen op de beroemde Academia, een gymnasium dat in 387 voor Christus door de filosoof Plato opgericht was.

Hij trouwde met Timoxena en kreeg vermoedelijk vier kinderen, van wie er twee jong overleden. Als jongvolwassene werkte Plutarchus als magistraat en vertegenwoordigde hij Chaironeia op buitenlandse politieke missies. In het jaar 95 werd hij priester van het orakel van Deplhi (voor de god Apollo, bekend uit de Griekse mythologie).

Plutarchus was erg rijk en maakte in zijn leven grote reizen, onder meer naar Alexandrië en Azië. Hij vestigde zich uiteindelijk in Rome, waar hij – zo vermoed(d)en historici – vriendschappelijke banden onderhield met de keizers Hadrianus en Trajanus.

Boeken

Er zijn 227 werken van Plutarchus bekend, met als centrale onderwerpen biografische beschrijvingen van grootheden uit de Oudheid, filosofie, religie, politiek, literatuur, opvoedkunde en ethische vraagstukken.

De drie beroemdste boeken zijn Moralia, Ethica en Parallelle levens. Met name Parallelle levens is bekend geworden. In dit boek vergeleek hij telkens twee grote personen uit de Oudheid met elkaar, telkens een Griek met een Romein. Onder wie Epaminondas en Scipio, Perikles en Quintus Fabius Maximus Cunctator, Demosthenes en Cicero, Alexander de Grote en Julius Caesar, en Dionysios van Syracus en Brutus. In totaal beschreef hij in dit boek 23 parallelle biografieën van duo’s uit de klassieke tijd. Plutarchus schreef nog veel meer biografieën, onder meer over de Atheense staatsman en strateeg Aristeides, die in 482. v.Chr. via het ostracisme (schervengericht) voor tien jaat uit Athene werd verbannen.

Quotes

De geneeskunde maakt dat je langer sterft.

Als het licht uit is, zijn alle vrouwen mooi.

Denk tweemaal na voor je spreekt en je spreekt tweemaal zo goed.

Ontspanning is het zout van de arbeid.

Wijn is onder de dranken de nuttigste, onder de medicijnen de lekkerste en onder de voedingsmiddelen de aangenaamste.

Je moet leven, niet enkel bestaan.

Why Study Plutarch with Judith Mossman

Lees meer Citaten van Plutarchus
Boek: Biografieën van Plutarchus
Meer filosofiegeschiedenis

Bronnen ▼