De zeven zeeën (bevaren) – Betekenis & herkomst

De uitdrukking ‘zeven zeeën’ is onder veel mensen wel bekend. Maar wat is de betekenis en herkomst van dit gezegde? Wat houdt het precies in als iemand de zeven zeeën bevaren heeft?

Betekenis van de zeven zeeën bevaren

Mensen die de zeven zeeën bevaren hebben, zijn overal op de wereld geweest. Ze hebben dus veel ervaring en weten waar ze het over hebben. Hierbij is zeven een getal van volheid, een geluksgetal of volmaakt getal zoals dat ook in bijvoorbeeld de Romeinse geschiedenis of de Bijbel regelmatig terugkomt: Rome is gebouwd op zeven heuvels, een week heeft bijvoorbeeld zeven dagen en er zijn zeven wereldwonderen. Op de zevende dag rustte God volgens Genesis van zijn scheppingswerk. Maar zeven is in de Bijbel ook negatief of duister: er zijn zeven hoofdzonden en in de eindtijd worden in de Bijbel zeven zegels geopend (Openbaringen).

Wat de zeven zeeën als geografische term aanduiden, verschilt per tijd, cultuur en gebied. Zo beschouwden de oude Perzen uit de Oudheid zeven grotere rivieren als de zeven ‘zeeën’. Verder noemt het hindoeïsme de zeven zeeën en komt de term ook voor in oude Chinese geschriften.

In de Grieks-klassieke tijd ging het bij de zeven zeeën om de volgende wateren: de Middellandse Zee, Adriatische Zee, Zwarte Zee, de Rode Zee, de Arabische Zee, de Perzische Golf en de Kaspische Zee.

In de geologie worden vier en soms vijf oceanen onderscheiden en ongeveer vijftig zeeën. Toch is een moderne vertaling van de zeven zeeën naar de situatie van nu wel mogelijk. De ‘zeven zeeën’ zijn sinds de moderne tijd, vanaf de negentiende eeuw: de Noordelijke Grote of Stille Oceaan, de Zuidelijke Grote of Stille Oceaan, de Noordelijke Atlantische Oceaan, de Zuidelijke Atlantische Oceaan, de Indische Oceaan, de Zuidelijke Oceaan (ook wel de Antarctische Oceaan genoemd), de Noordelijke IJszee (ofwel Arctische Oceaan).

Herkomst van de zeven zeeën

De frase de zeven zeeën (bevaren) is afkomstig uit de Oudheid, uit een van de oudste geschriften waarvan de auteur bekend is. De zeven zeeën worden voor het beschreven in een oude Soemerische lofzang van de hogepriester Enheduanna, geschreven voor de godin Inanna, die gedateerd wordt op de periode 2285-2250 v.Chr. Verder is er over het precieze ontstaan van het begrip weinig bekend.

In het verband van de zeven zeeën wordt ook wel eens gesproken van de schrik der zeven zeeën. Dit slaat niet alleen op een strip over de afschrikwekkende piraat Roodbaard, maar in scheepsjargon ook wel op de gevaarlijke golven op zee. Bij een storm is het volgens deze uitleg, te lezen op Kennislink, de zevende aanrollende golf (volgens Russen en Britten de negende golf, anderen noemen de vijfde) die het meest verwoestend zou zijn.

Ten slotte: in de Kronieken van Narnia van C.S. Lewis komen zeven fictieve eilanden voor.

Lees meer historische spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes
Boek: De Oudheid – Frits Naerebout & Henk Singor

Bronnen ▼