De zonnewagen van Trundholm (ca. 1400 v.Chr.)

De zonnestrijdwagen van Trundholm is een van de absolute topstukken van het Nationaal Museum van Denemarken. Het bronzen beeldje van een paard en wagen is ongeveer 3400 jaar oud en werd in september 1902 door een boer gevonden op het Deense eiland Seeland. Die zag de grote waarde van het object niet onmiddellijk in.

Archeologen hebben in de loop der tijd in het zuiden van Scandinavië legio vondsten gedaan. Deze geven gezamenlijk een heel aardig beeld van de begraafwijzen van de oude bewoners en de grafgiften die men de doden meegaf. Het blijft echter lastig om de vondsten uit de Bronstijd religieus precies te interpreteren. Vanwege de vondst van rotstekeningen in Zuid-Scandinavië gaat men er al langer vanuit dat in dit gebied, zoals ook op andere plaatsen, een zekere zonnecultus bestond. De ontdekking van de beroemde zonnewagen van Trundholm leverde hiervoor extra bewijs.

Speelgoed

De waarde van dit archeologische topstuk werd echter niet gelijk onderkend. De Deense boer die het beeldje tijdens het omploegen van een veenmoeras vond, dacht wel dat hij met een bijzonder voorwerp te maken had, maar dat betekende niet dat hij gelijk musea op de hoogte bracht. In plaats daarvan schonk hij het wagentje aan zijn dochter. Gebruikssporen op het voorwerp tonen aan dat zij er flink wat mee heeft gespeeld. Na verloop van tijd kregen Deense deskundigen het voorwerp toch onder ogen. En vandaag de dag is de zonnewagen uit de Vroege Bronstijd als gezegd een van de beroemdste stukken van het Nationaal Museum in Kopenhagen.

De zon

In verschillende oude culturen geloofde men dat de zon op haar eeuwige reis werd getrokken door een goddelijk paard. De zonnewagen van Trundholm illustreert dit idee waarschijnlijk. Zowel onder het paard als de zon zon zijn wielen aangebracht, als symbool voor de beweging van de zon. Het gaat om de vroegste Scandinavische verbeelding van de zonnecultus. Vermoed wordt dat het gaat om een miniatuurversie van een grotere cultuswagen. Archeologen denken dat het voorwerp zo’n 3400 jaar geleden in de buurt van de vindplaats is gemaakt.

De bronzen zonnewagen heeft zes wielen die daadwerkelijk kunnen bewegen, en is ongeveer zestig centimeter breed. Elk wiel heeft vier spaken. Aan een zijde is de zonneschijf met goud belegd. Mogelijk is dit de zonnekant van de wagen. De andere, donkere kant stelt dan de nacht voor. De schijf heeft een diameter van circa vijfentwintig centimeter. De met goud belegde zijde is versierd met verschillende motieven, lijnen, concentrische cirkels en geknoopte banden. Volgens sommige archeologen staan de cirkels mogelijk symbool voor een bepaald soort kalender, die gebruikt kon worden om de zonnewende mee te voorspellen.

Sinds 2011 is op het Deense bankbiljet van 1000 Deense kronen een afbeelding van de zonnewagen te vinden.

Bronnen ▼