Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?
Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.
Alle gekheid op een stokje
Betekenis: Alle gekheid aan de kant, laat ons nu de zaak in ernst behandelen.
Verklaring: Het stokje is hier de gekstok of marot van de nar, die in de middeleeuwen en de renaissance aan alle hoven zijn vaste plaats had. De nar draagt van oudsher een bont pak met puntige lapellen, met op het hoofd de narrekap met belletjes of een zotskap met ezelsoren en schellen. In de hand droeg de nar een zotskolf, met de groteske kop van Momus, de god van de dwaasheid aan het boveneind. Dit is het “stokje” waar alle gekte spreekwoordelijk thuishoort.
- Lijst van historische uitdrukkingen