Arnout van Cruyningen
Amalia
Maandag 8 december verscheen een buitengewone editie van de Staatscourant, waarin koningin Beatrix ‘met vreugde’ aankondigde ‘dat mijn zoon Willem-Alexander en mijn schoondochter Máxima gistermiddag de ouders zijn geworden van een dochter. Ik deel in hun grote geluk en dankbaarheid.’
De volgende morgen liet de prins zijn dochter officieel inschrijven in het Haagse bevolkingsregister, en maakte hij in aanwezigheid van de minister-president en de vicepresident van de Raad van State de namen bekend: Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria, roepnaam Amalia. Een roepnaam die in de eerste plaats verwijst naar Amalia van Solms, de echtgenote van prins Frederik Hendrik en in de tweede plaats naar een schoonzuster van koning Willem III, prinses Amalia van Saksen-Weimar-Eisenach.
Op het moment van de inschrijving lag het prinsesje al lang en breed in dezelfde wieg als ooit haar grootmoeder en overgrootmoeder, in Villa Eikenhorst. Daar probeerden haar ouders haar naar eigen zeggen een zo normaal mogelijke jeugd te geven en tweetalig op te voeden. Willem-Alexander verklaarde:
‘We proberen de formele kant uit te stellen tot na haar achttiende.’
Dominee Carel ter Linden bediende op 12 juni de doop in een dienst in de Grote Kerk in Den Haag, waarbij ook de ouders van Máxima aanwezig waren. Een van de doopgetuigen was kroonprinses Victoria van Zweden.
Toen Amalia anderhalf jaar oud was, vertelde haar moeder dat ze gek was op dieren en heel sociaal, eigenschappen die ze volgens Máxima met haar vader deelde, net als haar doorzettingsvermogen en eerlijkheid. Het prinsesje ging naar de openbare Bloemcampschool in Wassenaar en betoonde zich zo leergierig dat ze in 2009 vervroegd mocht instromen naar groep 3. Een televisiedocumentaire over Máxima leverde niet lang daarna het bewijs dat Amalia een mooie zangstem heeft.
‘Dat wij sinds vanmorgen […] voor het eerst een Prinses van Oranje in ons midden hebben, mag op deze feestelijke dag niet onvermeld blijven.’
Voortaan viert zij Koningsdag met ouders en beide zussen ergens in het land mee. Begin 2019 verhuisde het gezin naar Paleis Huis ten Bosch.
Vanaf haar elfde bezocht prinses Amalia het Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag, waar ze in juni 2021 cum laude slaagde voor haar eindexamen. Een dag na de uitslag nam ze een mogelijke domper op haar officiële entree weg met een brief aan premier Rutte. Op 11 juni 2021 schreef zij de minister-president:
Excellentie, Zeer geachte heer Rutte,
Gisteren heb ik het nieuws gekregen dat ik geslaagd ben voor mijn eindexamen. Ik hoop na de zomervakantie een ‘gap-year’ te nemen en daarna te gaan studeren. Op 7 december 2021 zal ik achttien worden en volgens de wet een uitkering krijgen, een deel als inkomen en een deel als onkostenvergoeding. Ik vind dat ongemakkelijk zolang ik daar weinig als tegenprestatie tegenover kan stellen en andere studenten het zoveel moeilijker hebben, zeker in deze onzekere Corona-tijd. Het inkomen zal ik daarom tot aan het einde van mijn studie terugstorten. Bovendien zal ik zolang ik in mijn functie als Prinses van Oranje geen hoge kosten hoef te maken, ook de onkostenvergoeding terugstorten.
Ik hoop dat u dit begrijpt,
Met hartelijke groet,
Amalia
Per ommegaande kwam het antwoord van de minister-president aan ‘Hare Koninklijke Hoogheid de Prinses van Oranje’:
Koninklijke Hoogheid,
Van harte gefeliciteerd met het slagen voor uw eindexamen! In uw brief van heden schrijft u het inkomen tot aan het einde van uw studie terug te zullen storten en tevens de onkostenvergoeding terug te storten zolang u in uw functie als Prinses van Oranje geen hoge kosten maakt. Ik heb begrip en waardering voor uw persoonlijke overwegingen. Ik wens u een mooi tussenjaar toe, en alle wijsheid bij het kiezen van een toekomstige studie.
Hartelijke groet,
Mark Rutte
Willem-Alexander (1985)
De hoogte van de in de wet vastgelegde bedragen had in de maanden en eigenlijk al in de jaren daarvoor in de media tot kritiek en discussie geleid. Diezelfde kritiek was in 1985 te horen toen Willem-Alexander achttien jaar werd. Ook in het parlement klonken die geluiden, hoewel de Staten-Generaal eerder zelf aan die leeftijd hadden willen vasthouden. De toenmalige Prins van Oranje ontving die bedragen echter en werd op 3 juli 1985 geïnstalleerd in de Raad van State. Koningin Beatrix stelde dat zij had ervaren ‘van hoe grote betekenis het voor een troonopvolger is’ zitting te hebben in de Raad. ‘Het is een waardevolle manier om vertrouwd te raken met problemen die het bestuur van Rijk en Staat meebrengen.’ Willem-Alexander zei dat hij hoopte ‘veel te kunnen leren’:
‘Wanneer ik zal kunnen beginnen uw vergaderingen regelmatig te bezoeken hangt af van het verloop van mijn diensttijd en van mijn verdere studie. Ik kan u wel zeggen dat ik zeker van plan ben, evenals mijn moeder dat vele jaren heeft gedaan, de vergaderingen zo dikwijls mogelijk bij te wonen.’
In Het Parool constateerde Bert Steinmetz: ‘Daar zit inderdaad een jonge jongen achter de tafel tussen al die andere staatsraden, die stuk voor stuk de 50 al gepasseerd lijken. Een jongeman van 18 jaar, maar hij draagt het pak (een stemmig donkergrijs kostuum) en heeft de stem van een volwassen kerel. Hij spreekt ook een volwassen tekst uit.’
Beatrix (1956)
Toen prinses Beatrix op 7 februari 1956 op haar achttiende in de Raad van State werd binnengeleid door haar moeder noteerde de Volkskrant: ‘Met haar heldere meisjesstem, langzaam en duidelijk en zonder enige aarzeling beantwoordde de prinses de korte toespraak van haar moeder. Haar woorden getuigden van dankbaarheid en eerbied voor het Hoge College.’
Dankbaar ben ik, lieve moeder, dat u zelf mij vandaag in dit hoge college hebt willen binnenleiden. De Grondwet verleent mij zitting in de Raad van State. Dat dit een groot voorrecht is, besef ik. Het zal mij de gelegenheid geven in de praktijk iets te leren begrijpen van het ingewikkeld raderwerk van ons regeringsbestel. Met de uiteenlopende problemen, die het bestuur van Rijk en Staat meebrengen, zal ik mij vertrouwd kunnen maken. Zo zal ik mij kunnen voorbereiden op de taak, die, naar ik hoop en verwacht, voor mij nog ver in de toekomst ligt. Nog zeer lange tijd, leden van de Raad van State, zal ik mij beschouwen als uw leerling. Ik weet dat ik op uw hulp en medewerking kan rekenen. Dit geeft mij de moed de taak, die voor mij in uw college is weggelegd, in het belang van het land, gaarne te aanvaarden.
Prins Bernhard had zich voor de gelegenheid in marine-uniform gestoken, de prinses in ‘blauw deux-pièces met een fluwelen kapje en zwarte accessoires’; koningin Juliana droeg een bruine bontmantel en ‘een staalblauw hoedje’.
Juliana (1927)
Juliana bereikte de leeftijd van achttien jaar op zaterdag 30 april 1927. Dat werd uitgebreid gevierd met ontvangsten, een rijtoer door Den Haag en een galadiner ten hove, waar de prinses werd toegesproken door haar moeder:
Geliefd kind, alvorens uw vader onze gasten voorstelt een heildronk op uw gezondheid uit te brengen, gevoel ik mij gedrongen een enkel woord tot u te richten, waar mijn hart vol is van dank aan God, dat Hij het u gegeven heeft in goede welstand de mijlpaal door de Grondwet gesteld bij de vervulling van uw 18e jaar te bereiken. Zo behoren thans de gelukkige jaren van uw opvoeding en aanvankelijke vorming tot het verleden. Ik wens een woord van hulde en warme dank te wijden aan allen, die daartoe met ons hebben medegewerkt.
Echter kan hiermede voor u het tijdperk van studie nog niet worden afgesloten, integendeel, gij zult u nog verder voor de u wachtende taak willen en moeten bekwamen. Het is uw vader en mij aangenaam geweest gevolg te kunnen geven aan de, in u zelve opgekomen wens, uw studies voort te zetten aan de Leidse Hogeschool, die door zulke schone en aloude tradities aan de geschiedenis van het vaderland en onze familie is verbonden.
En als ik denk aan het schone, volle leven met zijn grote verantwoordelijkheden, dat u wacht, te midden waarvan gij de kunst zult moeten leren verstaan u wezenlijk gelukkig te gevoelen, onverschillig onder welke omstandigheden, dan gaan mijn gedachten vanzelf terug tot uw prille jeugd, waarin wij reeds het verlangen u één te voelen en mede te leven met anderen, mochten beluisteren.
Zij het u gegeven altijd weer te vinden die diepere eenheid, die alle mensen saambindt, die gij steeds gezocht hebt en te leren anderen en u zelve te begrijpen en u in te leven in het tijdperk dat voor u ligt; u zo het vertrouwen waardig te maken van uw tijdgenoten en bovenal van ons dierbaar volk, aan welks geluk en welzijn ge eenmaal geroepen zult zijn uw beste gaven en krachten te wijden.
Wij weten zeer goed, geliefd kind, dat gij dit alles niet in eigen kracht alleen zult beproeven, het is daarom dat wij met u heel uw toekomst met ootmoed en met ontroering in het hart, doch met grote blijdschap en vertrouwen, leggen in die Vaderhand, Die uw jonge leven tot hier toe zo liefdevol bewaard heeft.
Op maandag 2 mei 1927 werd Juliana vervolgens door koningin Wilhelmina ‘ingeleid’ in de Raad van State, waarvan alle leden hun ambtskostuum droegen. De buitengewone vergadering verliep volgens een stramien dat voortaan zou worden gevolgd: een welkomstwoord van de koningin, een dankwoord van de prinses, en een kort slotwoord van de vicepresident.
Boek: Van Hortense tot Amalia – Arnout van Cruyningen
Ook interessant: Hevige strijd om geld voor de Koning (1921)
Bekijk dit boek bij:
