Anacletus II – De ‘Joodse Paus’

Anacletus II (ca. 1090-1138) was tegenpaus van 1130 tot 1138. Hij staat ook wel bekend als de ‘Joodse Paus’.

Anacletus II werd ongeveer in 1090 geboren in Rome onder de naam Pietro Pierleoni. Hij was afkomstig uit een invloedrijke joodse familie die zich bekeerd had tot het christendom. Hij studeerde in Parijs, onder meer samen met de latere Lodewijk VI van Frankrijk, en werd na die studie monnik in de Franse abdij van Cluny.

In 1116 werd hij door paus Paschalis II naar Rome geroepen en werd hij benoemd tot kardinaal. Hierna werd hij pauselijk gezant in Engeland (1521) en Frankrijk (1123-1124).

Nadat paus Honorius II op 14 februari 1130 was overleden, riep een minderheid van de kardinalen Gregorio de Papareschi uit tot paus Innocentius II. Deze benoeming vond mede onder invloed van de Romeinse familie van Frangipani plaats, tegenstanders van de familie Pierleoni. Een groep kardinalen die het oneens was met de benoeming van Innocentius II koos Pietro Pierleoni daarop als tegenpaus: Anacletus II.

De twee pausen erkenden elkaar niet en er woedde felle strijd. Anacletus II wist Rome in handen te krijgen waardoor Innocentius II naar Frankrijk vluchtte. Tegenpaus Anacletus II leek de strijd gewonnen te hebben. Mede door de steun van Rogier II van Sicilië (graaf en koning van Sicilië) wist hij zich lange tijd te handhaven. In oktober 1131 sprak de uitgeweken Innocentius II de ban uit over Anacletus II en weer twee jaar later werd hij door Lotharius Anacletus uit Rome verdreven. Kort hierna wist Anacletus II Rome echter weer te heroveren en moest Innocentius II opnieuw de benen nemen. Tot zijn dood in 1138 hield de tegenpaus hierna Rome in handen.

Na de dood van Anacletus II kozen zijn aanhangers een nieuwe tegenpaus: Gregori Conti. Deze is de geschiedenis in gegaan als tegenpaus Victor IV.

Boek: De Pausen. Een geschiedenis