Hans Andriessen

Keizer Wilhelm II over de ‘schuldvraag’

Begin volgend jaar verschijnt bij uitgeverij Lannoo in België het boek “Het proces tegen Wilhelm II. Een studie naar de houdbaarheid van de in het Verdrag van Versailles opgenomen aanklachten tegen de Duitse keizer Wilhelm II door de geallieerden”.

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Frankrijk·Rusland

Ontstaan en oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog is een van de gruwelijkste oorlogen uit de geschiedenis. De strĳdende partĳen kwamen al snel in een dodelĳke omstrengeling terecht.

Duitsland·Eerste Wereldoorlog

De schuldvraag: Wilhelm oorlogshitser?

Voornaamste doel van veel geschriften was om de schuld aan de oorlog bij keizer Wilhelm II te leggen als de psychopaat die het Duitse rijk naar de ondergang had gevoerd.

De Pont Alexandre-III in Parijs, een symbool van het Frans-Russische bondgenootschap

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Frankrijk·Rusland

De Frans-Russische militaire conventie 1892/1893

In de historiografie van de Eerste Wereldoorlog wordt veelal opgemerkt dat het feit dat Duitsland als eerste tot de aanval overging en België en Luxemburg binnentrok, overduidelijk aantoont dat Duitsland zonder meer schuldig moet worden geacht aan het begin van de Eerste Wereldoorlog.

Cartoon-kaart 'Europa door de ogen van Frankrijk'

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Frankrijk·Rusland

De Franse voorbereidingen op de Eerste Wereldoorlog

Het Fashoda incident, de Marokkocrises. De oorlogsplannen en de betekenis van de Russische mobilisatie. De invloed van de Franse president Poincaré op het uitbreken van de oorlog, het verraad van Italië en de medeschuld van Frankrijk aan het ontstaan van de oorlog

Voorpagina van de Brusselse krant Le Soir van 4 augustus 1914 met melding van de Duitse aanval op België

België·Duitsland·Eerste Wereldoorlog

Het Duitse beroep op ‘noodweer’ bij de aanval op België in 1914

Het geheime Frans-Russische militaire verdrag van 1892/1893, de Russische algemene mobilisatie in 1914, de historische context en de juridische visie daarop. De vraag of Duitsland zich kon beroepen op “noodweer” toen het België binnenviel, is van uitermate groot belang voor het bepalen van de schuldvraag, een onderwerp dat momenteel weer in het midden van de belangstelling staat. Een van de

België·Eerste Wereldoorlog·Engeland

Was Groot-Brittannië verplicht om België te hulp te snellen in 1914?

Een van de aanklachten die tegen Duitsland werden ingediend in het vredesverdrag van Versailles luidde dat: “Troepen van het Duitse Rijk opzettelijk de neutraliteit van het Koninkrijk België hebben geschonden ofschoon die neutraliteit uitdrukkelijk door het Duitse Rijk was gegarandeerd”.

Het Oval Office, het officiële kantoor van de president van de Verenigde Staten - cc

Amerikaanse geschiedenis·Duitsland·Eerste Wereldoorlog

De mythe van de Amerikaanse neutraliteit in de periode 1914-1919

Hoe neutraal was Amerika eigenlijk tijdens de Eerste Wereldoorlog? En mat het land niet met twee maten toen het Duitsland de oorlog verklaarde?

Servië te midden van onder meer Oostenrijk-Hongarije, Bulgarije, Roemenië en Rusland op een oude WOI-kaart

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Joegoslavië·Rusland·Turkije

Servië, willig werktuig van de grote mogendheden

Servië en de Eerste Wereldoorlog. Een achtergrondartikel van Hans Andriessen.

Hochseeflotte met daarboven een zeppelin

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Engeland·Maritieme geschiedenis

Keizer Wilhelm II en de Brits-Duitse controverse over de opbouw van de Duitse oorlogsvloot

Het is alweer ruim 100 jaar geleden dat Wilhelm II gezegd schijnt te hebben ‘Unsere zukunft liegt auf dem Wasser’. En zoals zo vaak als Wilhelm iets zei, had hij ook deze woorden achteraf misschien maar beter niet kunnen uitspreken.

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Engeland·Politieke geschiedenis

De Britse rol bij het ontstaan van de Eerste Wereldoorlog

Het Britse ultimatum zou die nacht om 12 uur aflopen en zwijgend wachtte men op de reactie uit Berlijn. Grey beende nerveus heen en weer. Pas nu drong de volle zwaarte van zijn buitenlandse politiek van de afgelopen jaren tot hem door.

Eerste Wereldoorlog·Maritieme geschiedenis

De ondergang van de Duitse vloot te Scapa Flow

Aan het eind van de Eerste Wereldoorlog was het een chaos bij de Hochseeflotte, de belangrijkste oorlogsvloot van de Kaiserliche Marine.

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Engeland·Frankrijk

Oorlogsmoeheid: Brits-Franse problemen aan het eind van de Eerste Wereldoorlog

Tijdens besprekingen met de Britse regering over mogelijke wapenstilstandsonderhandelingen eind 1918, adviseerde de Britse opperbevelhebber generaal Haig zijn regering de wapenstilstandseisen voor Duitsland niet te zwaar te maken en slechts de volledige terugtrekking van de Duitse troepen uit de bezette gebieden te eisen. Voorts zouden de Duitsers België al haar rollend materieel moeten teruggeven alsmede alle krijgsgevangenen moeten vrijlaten. Na

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Maritieme geschiedenis·Politieke geschiedenis

Het ‘Plan Ludendorff’

Ludendorff stelde voor om, zodra de wapenstilstand een feit was van die rustpauze gebruik te maken om bliksemsnel over de Maas terug te trekken en daarbij het vrijkomende “niemandsland” zo grondig en totaal te verwoesten dat het de geallieerden maanden zou kosten om het Duitse leger te volgen.

Amerikaanse geschiedenis·Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Maritieme geschiedenis

Duitsland, Amerika en de onbeperkte duikbotenoorlog

Er is vaak gesteld dat Duitsland een grote fout maakte toen het besloot de onbeperkte duikbootoorlog, na een betrekkelijke periode van inactiviteit, in te voeren. Men oordeelde dat Duitsland hierdoor de Verenigde Staten welhaast dwong om aan de zijde van de geallieerden aan de oorlog te gaan deelnemen en daardoor haar laatste kans om de oorlog nog met gunstig gevolg

Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Maritieme geschiedenis

De terechtstelling van kapitein Fryatt (1916)

De terechtstelling van kapitein Fryatt door de Duitsers was uiteindelijk een harde maar logische consequentie van het door de Britten gevoerde beleid met betrekking tot de houding van koopvaardijgezagvoerders ten opzichte van Duitse onderzeeboten, uitmondend in de orders van Churchill die hen daarmede regelrecht ‘vogelvrij’ verklaarde.

Ondertekening van de Vrede van Versailles 1919 (William Orpen, detail)

België·Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Frankrijk·Politieke geschiedenis

Het verdrag van Versailles en de Duitse herstelbetalingen

Al in 1917 waren er in Duitsland politici die niet meer in een overwinning geloofden en een snelle vrede noodzakelijk achtten. Een van hen, gedelegeerde Erzberger vormde daarop een groep van leden van de Rijksdag, van het Centrum Sociaal Democraten en Progressieven, die samen een “vredesresolutie” opstelden, een initiatief om snel tot vrede te komen en daartoe een plan indienden.

Eerste Wereldoorlog

Was keizer Wilhelm II een criminele oorlogshitser?

Recent werd een studie afgerond naar de houdbaarheid van de in het Verdrag van Versailles door de geallieerden opgenomen aanklachten tegen de Duitse Keizer Wilhelm II. Zij daagden hem voor een tribunaal in een proces dat echter nooit heeft plaatsgevonden.