Iedereen kent de vraag “wat eten wij vandaag” En het antwoord is meestal: “een soepje, aardappelen, vlees en groente en een toetje”. De werkelijkheid is vaak grappiger. Want ook al staan wij er niet bij stil, met een bintje, een chateaubriand met bismarckgarnituur en een pêche melba verorberen wij in feite een bord met beroemdheden.
In deze rubriek worden de achtergrondverhalen van diverse culinaire woordmakers beschreven.
Bintje Jansma – Bintjes
Het bintje is in 1905 voor het eerst gekweekt door de Friese hoofdonderwijzer Kornelis Lieuwe de Vries uit Suameer. Behalve schoolhoofd was hij aardappelkweker voor de Friese Maatschappij van Landbouw. Met behulp van een natte penseel voor de kruisbestuiving, bokkingkistjes en glazen potten gemaakt van afgedankte feestverlichting, kweekte hij in een kwart eeuw zo’n 150 bruikbare rassen. Onderwijs en aardappelkweek lieten zich goed met elkaar combineren. In de vensterbanken van de klas bloeiden aardappelplanten in plaats van geraniums en fuchsia’s. De schooltuin diende als proefveld.
In 1905 kwam uit één van de potten een aardappel tevoorschijn waarvan meester De Vries altijd had gedroomd. Groot van stuk, goed van smaak, goed te koken en hij kruimelde niet. Meester de Vries noemde deze aardappel naar zijn ijverigste leerlinge Bintje Jansma. Dit meisje was in 1888 geboren als dochter van Teade en Minke Jansma. Zij trouwde met een zekere Pebesma en overleed november 1976 in het rusthuis Nieuw Klaarkamp te Franeker.
Tot Bintje’s klasgenoten behoorden onder meer Sipe, Trijntje en Cato, die ook zijn vernoemd in aardappelsoorten. Deze aardappelrassen zijn echter in de vergetelheid geraakt. De school in Suameer werd later genoemd naar meester De Vries.
Boek: Aardappel – Alles over de pieper
Overzicht van boeken over de (Nederlandse) taalgeschiedenis
