Burgemeester Halsema ziet af van toespraak tijdens Indië-herdenking op de Dam

Het was de bedoeling dat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema een toespraak zou geven tijdens een Indië-herdenking van 15 augustus aanstaande op de Dam. De burgemeester heeft echter besloten zich als spreker terug te trekken, omdat er ook sprekers zijn uitgenodigd die pleiten voor ‘eerherstel en erkenning’ voor kapitein Raymond Westerling.

Halsema heeft haar besluit kenbaar gemaakt via een bericht op Instagram:

“Op 15 augustus staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting in Nederlands-Indië. Deze periode, het geweld en de koloniale oorlog die volgden en de grote ontheemding daarna, werken door tot op de dag van vandaag bij de vele Nederlanders met een Indisch oorlogsverhaal in de familie en in onze samenleving als geheel. Ik zou tijdens de herdenking van 15 augustus spreken op de Dam en een krans leggen, maar heb de organisatie helaas moeten laten weten daarvan af te zien.

In het programma van de herdenking op de Dam is gekozen sprekers aan het woord te laten die pleiten voor ‘eerherstel en erkenning’ voor Raymond Westerling, een oud-strijder van de KNIL die onder meer leidinggaf aan massa-executies van Indonesiërs. Een zeer ongepaste en pijnlijke keuze op een dag waarop we alle slachtoffers herdenken, niet alleen die aan Nederlandse zijde. Ik zal daarom in plaats daarvan op 16 augustus aanwezig zijn bij de Dekoloniale Indonesië Nederland Herdenking bij het Monument Indië-Nederland op het Olympiaplein, een inclusieve Indonesië-Nederland herdenking waarbij de verschillende groepen niet tegenover elkaar staan, maar de gedeelde koloniale oorlogsgeschiedenis centraal staat.

8 augustus 2023, Instagram burgemeester Halsema

De herdenking op de Dam staat los van de nationale herdenking die jaarlijks op 15 augustus in Den Haag wordt gehouden. De Amsterdamse herdenking is georganiseerd door Indisch Platform 2.0, een stichting die zich hard maakt voor de belangen van Indische Nederlanders. De herdenking werd in 2020 voor het eerst gehouden. Centraal hierbij stond de zogenoemde ‘vergeten urn’ in het Nationaal Monument op de Dam. Deze urn werd in 1950 bijgezet in het monument en bevat aarde van tweeëntwintig erevelden in voormalig Nederlands-Indië.

Westerling

Raymond Westerling, bijgenaamd de Turk, kreeg in 1946 speciale bevoegdheden om met zijn kleine elite-eenheid Depot Speciale Troepen orde op zaken te stellen op Zuid-Celebes (nu Sulawesi). De kapitein mocht onder meer gebruikmaken van standrecht en noodrecht maar wat dat precies inhield en waar de grenzen lagen, bleef wat onduidelijk. Wel duidelijk is dat door Westerling hard werd opgetreden tegen Indonesische guerrillastrijders en hun sympathisanten, dat verschillende zuiveringsacties werden doorgevoerd.

Zelf heeft de in 1987 overleden Westerling altijd ontkend zich schuldig te hebben gemaakt aan oorlogsmisdaden. Wel gaf hij toe dat hij hard optrad, maar dat achtte hij gerechtvaardigd.

Peggy Stein, voorzitter van Indisch Platform 2.0, uit zich tegenover NOS teleurgesteld over de afzegging van de burgemeester. Volgens Stein is de herdenking bedoeld voor alle slachtoffers…

“…ook de militairen die nu door de veranderende opvattingen over de dekolonisatieoorlog in een zwart daglicht zijn komen te staan. Met haar terugtrekking politiseert Halsema de herdenking.”