Geschiedenis van de Filosofie - Filosofiegeschiedenis

Uitgave van Aristoteles' Logica uit 1570 (CC BY-SA 3.0 - Biblioteca Huelva)

De wereld vóór god – Filosofie van de Oudheid

Bekentenis: ik was al ergens halverwege mijn vierde jaar aan de universiteit toen ik me realiseerde dat ik noch bij de colleges oude geschiedenis, noch bij de colleges antieke filosofie ooit had gehoord over het Organon, de verzameling van zes teksten waarmee Aristoteles de grondslagen legde voor de logica en daarmee, indirect, voor alle latere wetenschap.

Oswald Spengler, tekening van Rudolf Großmann im Simplicissimus, 1922 (Publiek Domein - wiki)

Boekbesprekingen·Duitsland·Filosofie·Politieke geschiedenis

Oswald Spengler – Een intellectuele biografie

In Nederland is het met name Frits Boterman geweest die de hernieuwde belangstelling voor de Duits geschiedfilosoof Oswald Spengler heeft aangewakkerd.

Carneades in een boek van Thomas Stanley uit 1655 (Publiek Domein - wiki)

Boekfragmenten·Filosofie

Sceptisch platonisme: Carneades in Rome

Carneades betoogde in de lijn van het scepticisme dat absolute zekerheid helemaal niet te verkrijgen is. Want de mens kan dromen, hij kan illusies hebben en gek blijken te zijn.

Homo universalis - Vitruviusman van Leonardo da Vinci

Filosofie·Middeleeuwen·Taalgeschiedenis

Homo universalis – Betekenis van het begrip

Een ‘homo universalis’, Renaissance-mens of polymath is een kunstenaar die begaafd is op meerdere terreinen. Leonarda da Vinci is het bekendste voorbeeld.

Azië·China·Filosofie·Religieuze geschiedenis

Taoïsme – Chinees filosofisch-religieuze traditie

Het taoïsme, ook wel daoïsme of tauïsme genoemd, is een Chinees filosofisch-religieuze traditie die al ruim tweeduizend jaar grote invloed uitoefent op de Chinese cultuur. Wat houdt het taoïsme in hoofdlijnen in?

Confucianisme - Confuciustempel van Peking (cc - Charlie fong)

Azië·China·Filosofie·Oudheid·Religieuze geschiedenis

Confucianisme – Kenmerken en filosofie

Het confucianisme is een ethisch en filosofisch denkraam uit China. De leer van het confucianisme is gebaseerd op het gedachtegoed van Confucius (555–479 v.Chr.), alias Meester Kong (Kong Fuzi), en heeft grote invloed gehad op cultuur en geschiedenis van diverse landen in Oost-Azië, met name China, Korea, Vietnam en Japan.

Francis Bacon (1561-1621) - Wetenschapper, filosoof en schrijver

Biografieën·Engeland·Filosofen·Filosofie·Geschiedenisboeken·Gouden Eeuw·Literatuur

Francis Bacon (1561-1626) – Wetenschapper, filosoof en schrijver

De Britse empirist Francis Bacon (1561-1621) – niet te verwarren met de gelijknamige Iers-Britse expressionistische kunstschilder (1909-1992) – is een bekende naam uit de wetenschap, specifiek de filosofie, literatuur en rechtswetenschap. Hij geldt als de vader van het empirisme (een wetenschappelijke methode) en als schrijver van de onvoltooide, postuum verschenen roman Nieuw-Atlantis, waarin hij – als een soort tweede Leonardo

Biografieën·Duitsland·Filosofen·Filosofie

Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) – Duits filosoof

De Duitse filosoof Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) is een bekende Duitse denker uit de tijd van de Romantiek. Hij leverde als romantisch denker kritiek op de Verlichting. Fichte geldt als een van de grootste transcendentale idealisten. Wie was Johann Gottlieb Fichte?

De Verlichting - De VerlichtingDe filosoof geeft uitleg bij een model van het zonnestelsel door Joseph Wright of Derby

Filosofie·Religieuze geschiedenis·Trivia

De Verlichting – Eeuw van de Rede (stroming)

De Verlichting – in het Duits Aufklärung, in het Engels Age of Enlightenment of Age of Reason – was een intellectuele beweging uit de achttiende eeuw, waarbij wetenschappelijk denken vanuit rationalisme en empirisme centraal stond. Hierdoor ontstond een nieuw wereldbeeld, dat gebaseerd was op een sterk vertrouwen op de rede en een algehele vooruitgang op het gebied van wetenschap, onderwijs,

Averroës, beeld in Cordoba (cc - Saleemzohaib)

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Middeleeuwen

Averroës (1126-1198) – Spaans-Berberse filosoof

Samen met Aboe Al-Farabi (ca.870-950), Avicenna (ca.980-1037) en Al-Ghazali (1058-1111) valt de Spaans-Berberse filosoof, jurist, medicus en astronoom Averroës in de categorie ‘grootste Oosterse filosofen uit de geschiedenis’. Wie was Averroës, ook wel Ibn Rushd genoemd, en wat was de kern van zijn filosofie?

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Religieuze geschiedenis

David Hume (1711-1776) – Schotse filosoof

De Schotse filosoof, historicus en econoom David Hume was een van de gezichtsbepalende filosofen van de achttiende eeuw, de eeuw van de Verlichting. Zijn hoofdwerk was A Treatise of Human Nature (1739-1740), maar ook zijn zesdelige historische meesterwerk The History of England (1754-1762) is bekend. Wie was David Hume precies en wat was de kern van zijn gedachtegoed?

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Frankrijk

De Encyclopédie (1751-1772) van Denis Diderot

De Encyclopédie, een 28-delig werk dat tussen 1751 en 1772 verscheen, wordt algemeen beschouwd als het belangrijkste werk uit de tijd van de Franse Verlichting. De serie, die ook wel de ‘oorlogsmachine van de philosophes’ genoemd werd, stond onder redactie van de Verlichtingsfilosofen Denis Diderot (1713-1784) en Jean le Rond d’Alembert (1717-1783).

Arthur Schopenhauer op een daguerreotypie uit 1852

Biografieën·Duitsland·Filosofen·Filosofie

Arthur Schopenhauer (1788-1860) – Duitse filosoof

De Duitse filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860) is bekend geworden vanwege zijn filosofie, die zich kenmerkte door een sterk pessimisme. Zijn werk werd beïnvloed door onder meer de filosofen Immanuel Kant (1724-1804) en Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832). Schopenhauers hoofdwerk was zijn Die Welt als Wille und Vorstelling uit 1819, waarin hij een pessimistische levensfilosofie ontvouwde.

Portret van Thomas More door Hans Holbein de Jonge (1527)

Biografieën·Engeland·Filosofen·Filosofie

Thomas More (1478-1535) – Humanist, jurist en filosoof

De Engelsman Thomas More (1478-1535) was een belangrijke humanistische schrijver en filosoof uit de tijd van de Renaissance. Hij is wereldberoemd geworden door zijn invloedrijke werk Utopia (1516). Hierin beschreef hij een volgens hem ideaal, maar toen nog fictief, politiek systeem op een eiland.

Dante Alighieri op een fresco van Luca Signorelli (wiki)

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Literatuur·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

Dante Alighieri (1265-1321) – Schrijver, dichter en moraalfilosoof

Een van de beroemdste schrijvers en moralisten uit de Middeleeuwen was de Italiaanse dichter en filosoof Dante Alighieri (1265-1321). Hij is vooral beroemd geworden vanwege zijn werk La Divina Commedia (De goddelijke komedie, 1307-1321) een onvoltooid meesterwerk waarin hij alle kennis van zijn tijd over filosofie, economie en andere wetenschappen verwerkte. Dit boek ging over het hiernamaals en staat letterlijk

Thomas Paine. Schilderij van Auguste Millière (fl.1876), naar een gravure van William Sharp.

Amerikaanse geschiedenis·Biografieën·Filosofen·Filosofie·Politieke geschiedenis

Thomas Paine (1737-1809) – Liberaal journalist, politicus en filosoof

De revolutionaire, liberale Brits-Amerikaanse filosoof en journalist Thomas Paine (1737-1809) speelde een belangrijke rol in de Amerikaanse Revolutie (1776) en de Franse Revolutie (1789). Met name zijn pamflet Common Sense had veel invloed op de internationale politiek en filosofie. Ook zijn zestien Crisis Papers zijn bekend.

Portret van Avicenna op een vaas uit Iran (cc - Adam Jones)

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Geestelijken & theologen·Geneeskunde·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

Avicenna (ca.980-1037) – Middeleeuws filosoof en wonderkind

De filosoof Avicenna (ca.980-1037) is een van de grootste islamitische denkers uit de Middeleeuwen. Hij was een veelzijdig wetenschapper en zorgde er door zijn vertalingen onder meer voor dat belangrijke werken uit de Oudheid van Aristoteles, Galenus en Euclides bewaard zijn gebleven. Ook zijn medisch werk over onder meer soa’s, quarantaine en verdoving was baanbrekend. Wie was Avicenna?

Biografieën·Filosofen·Filosofie·Griekenland·Oudheid·Romeinse Rijk

Plutarchus (46-120) – Biograaf en filosoof uit de Oudheid

De Griekse historicus en filosoof Plutarchus (46-120) staat nog steeds bekend als een beroemde biograaf van de Oudheid. Hij beschreef de levens van talloze grote namen, onder wie Perikles, Cicero, Julius Caesar en Alexander de Grote. Wie was Plutarchus?