Boekbesprekingen - Recensies geschiedenisboeken | Pagina 26

Stadhoudersbrief van prins Bernhard blijft onbewezen

De Stadhoudersbrief, een brief die Bernhard in april 1942 volgens sommigen aan Adolf Hitler zou hebben geschreven. Hij bood daarin aan Gauleiter, ofwel ‘stadhouder’, van Nederland te worden als de Duitsers de bezetting van het land zouden staken.

Boekbesprekingen·Koningshuis·Tweede Wereldoorlog

3 minuten leestijd

Eerste regels van 'Van den vos Reynaerde' in een veertiende-eeuws manuscript

Het moeilijke genre van de historische roman

Wie een halve eeuw geleden Middelnederlandse werken ‘voor de lijst’ las, kwam vaak uit bij 'Karel en de Elegast', dat lekker kort was, of bij 'Marike van Nimwegen die met de duivel boeleerde, wat dat ook – o lala! – mocht betekenen. En ook werd verfilmd! Dan was er 'Van den vos Reynaerde', over een gewiekste, vuige rekel, die als

Boekbesprekingen·Middeleeuwen

6 minuten leestijd

Leopold Flam (historicus-filosoof) verdedigde de historiek vanuit zijn eigen beleving

Hij had de karakterkop van een filmpersonage. Zijn leven leest ook als een filmscenario. Leopold Flam (1912-1995) was een enigmatische ‘charmeur’ maar niet altijd een koosjer mens: historicus-filosoof, inspecteur en hervormer van het geschiedenisonderricht in het Belgische rijksonderwijs, vrijzinnige Jood, verzetsstrijder, gevangene in de Mechelse Dossinkazerne en in Buchenwald. Een boek met bijdragen van voormalige pupillen schetst het beeld van

België·Boekbesprekingen·Filosofen·Filosofie

10 minuten leestijd

John Hartfield - Fotografie plus dynamiet

Hoe John Heartfield met schaar en papier de nazi’s te lijf ging

De waarheid laten zien, de feiten weergeven, 'de leugen op zijn smoel slaan'. Zo beschrijft de graficus, animatiekunstenaar en decorontwerper John Heartfield in 1967 tijdens een interview het doel van zijn politieke fotomontages. Zijn beeldsatire wil aanklagen, ophelderen en ontmaskeren. Het is een middel in de politieke strijd.

Boekbesprekingen·Duitsland·Engeland·Fotografie·Kunstenaars·Kunstgeschiedenis

6 minuten leestijd

Hoe de kat Simon Mao Zedong doodde en andere dierenverhalen

Elke dierenliefhebber weet hoe sterk de band tussen mens en dier kan zijn. Dat bewijst zich ook onder bijzondere omstandigheden. Honden, katten paarden, duiven en diverse andere dieren verrichtten tijdens oorlogen en andere rampen veelvuldig uitzonderlijke en levensreddende prestaties of boden steun aan mensen die het moeilijk hadden.

Boekbesprekingen·Dieren

5 minuten leestijd

Contouren van de voormalig Uniastate in Bears

De bonte staalkaart van de Friese mediëvistiek

Het blijft een mooie gewoonte onder vakbroeders en -zusters in de wetenschap om elkaar op belangrijke momenten in de carrière een feestbundel cadeau te doen die de jubilaris in het zonnetje zet. Dat geldt ook voor de omvangrijke bundel die is geschreven door collega’s van de met emeritaat vertrokken onderzoeker Hans Mol aan de Leidse universiteit.

Boekbesprekingen·Middeleeuwen

5 minuten leestijd

Chef-kok in IG Auschwitz

IG Farben en de nazistaat waren twaalf jaar lang intensief met elkaar verbonden. Het Duitse chemieconcern stelde zich gewillig in dienst van Hitlers oorlogsplannen en produceerde onder andere de brandstoffen, chemicaliën, rubber en medicijnen die noodzakelijk waren om de oorlogsindustrie en het leger te bevoorraden. In fabrieken verspreid over het Duitse territorium werd massaal gebruikgemaakt van dwangarbeiders, zo ook in

Boekbesprekingen·Jodenvervolging·Polen·Tweede Wereldoorlog

5 minuten leestijd

Imperium USA

Alle mooie propagandapraatjes over de bevordering van mensenrechten, vrijheid en democratie ten spijt, de Verenigde Staten zijn een nietsontziend imperium dat berust op geweld en slechts uit is op gewin. Daarvan profiteren weinigen, terwijl velen er nadeel van ondervinden. Toch steunt een meerderheid telkens opnieuw het voeren van oorlog. Dat alles stelt de Zwitserse historicus Daniele Ganser in zijn nieuwe

Amerikaanse geschiedenis·Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

10 minuten leestijd

Verbeelding van een bijbels tafereel: "Saul en de heks van Endor"

Hoe de gereformeerde kerk worstelde met toverij en bijgeloof

In de zestiende en zeventiende eeuw kende de vervolging van tovenaars, heksen en magiërs een enorme climax, al verschilde die van plaats tot plaats en van tijd tot tijd. In Friesland ontbraken eind zestiende eeuw vervolgingen zelfs, de Staten namen de ‘duivelbezweerders, waarzeggers, handkijkers en boterlezers’ niet au serieux, zo blijkt uit een Statenresolutie van 14 april 1584.

Boekbesprekingen·Hekserij·Religieuze geschiedenis

5 minuten leestijd

Willem Drees voorafgaand aan een vertrek naar Amerika

Willem Drees is meer dan een straatnaam

Wie weet nog wie Willem Drees was? Bij een vorig jaar gehouden opinieonderzoek naar de beste premier van Nederland werd hij maar betrekkelijk weinig genoemd. In de top drie kwam hij niet voor, anders dan bijvoorbeeld zijn partijgenoot Wim Kok. Drees is ook al uit de canon van de vaderlandse geschiedenis verwijderd. Voor het grote publiek begint hij een schim

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

7 minuten leestijd

Verlaten appartement waar brandweerman Vasili Ignatenko leefde

Tsjernobyl: leed op grote en kleine schaal

Het is een overwegend normale ochtend in het Oekraïense Pripjat. Mannen nemen de Lada naar hun werk. Vrouwen brengen hun kinderen naar school. Ergens wordt een bruiloft gehouden. De meeste mensen verkeren klaarblijkelijk in goede gezondheid. Een enkeling daarentegen proeft metaal in de lucht. Een ander heeft last van hoestbuien of misselijkheid.

Boekbesprekingen·Oekraïne·Rusland

4 minuten leestijd