Boekbesprekingen - Recensies van geschiedenisboeken | Pagina 7

Afbeeldingen van enkele 'idiote kinderen' in een publicatie van C.E. van Koetsveld: 'Het idiotisme en de idiotenschool'

Boekbesprekingen·Geneeskunde·Onderwijsgeschiedenis

Idiotenschool in Den Haag markeerde begin van speciaal onderwijs

De hervormde predikant Cornelis E. van Koetsveld richtte in 1855 in Den Haag de Idiotenschool op, de eerste school voor speciaal onderwijs. Het motto van de school was: “Genezing door opvoeding…”.

Oogsten in het Belgische Merelbeke, 1951

België·Boekbesprekingen

Hoe beter was ‘vroeger’?

Er wordt weleens gezegd dat het de goede oude tijd was, maar klopt dat wel? Dat is de centrale vraag die de Belgische heemkundige Veerle Maebe in haar uitstekende en vlot geschreven boek beantwoordt op grond van talrijke getuigenissen en verhalen van mensen die nog actieve, persoonlijke herinneringen aan die wereld hebben.

Boekbesprekingen·Populair

Twintig lessen uit de twintigste eeuw

Volgens historicus Timothy Snyder was de “geschiedenis van de vorige eeuw niet eerder zo actueel” en zijn er veel mensen die (onterecht) denken dat onze democratieën sterk genoeg zijn om ‘antidemocratische aanvallen’ te weerstaan. Wie die overtuiging heeft, voelt misschien ook niet de urgentie om zelf in actie te komen, terwijl daar wat Snyder betreft wel alle reden toe is.

Boekbesprekingen·Tweede Wereldoorlog

Foute vrouwen

In Foute vrouwen tekent Paul van de Water opmerkelijke levensverhalen op van Nederlandse en Vlaamse vrouwen die collaboreerden of op andere manieren de bezetter hielpen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Boekbesprekingen·NSB·Tweede Wereldoorlog

Daar praten wij niet over

De eigengereide Sacha Gerdes groeit in de jaren dertig op in een welvarend gezin in ’t Gooi. Haar vader, kunstschilder Ed Gerdes, ontwikkelt na de dramatische scheiding van Sacha’s moeder sympathie voor het nationaalsocialisme. Sacha wordt heen en weer geslingerd tussen de liefde voor haar vader en haar afschuw van de NSB.

Anak Agung (midden, witte pet) als premier van Oost-Indonesië. (Nationaal Museum voor Wereldculturen, CC BY-SA 3.0)

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Balinese ‘held’ Anak Agung ging in Indonesië-oorlog over lijken – van Balinezen

Officieel is politicus/diplomaat Ide Anak Agung Gde Agung (1921-1999) in Indonesië een nationale held. Maar in haar boek over koloniaal geweld en politiek op Bali laat historica/journalist Anne-Lot Hoek de Balinese vorst met donderend geraas van zijn voetstuk vallen.

Leden van de Laskar Bambu Runcing, klaar om met speren de Indonesische vrijheid te verdedigen. Slechts twee hebben een geweer. De foto is gemaakt in 1946, plaats onbekend. (ANRI/IPPHOS)

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

Boek helpt ‘misverstanden’ over ‘bersiap-tijd’ Indonesië uit de wereld

In Nederland bestaan nogal wat ‘misverstanden’ over wat zich in Indonesië afspeelde in de zogenoemde ‘bersiap-periode’ (augustus 1945 tot en met maart 1946). In het boek 'Het geluid van geweld' zetten historici Esther Captain en Onno Sinke die stuk voor stuk recht.

Tegeltableau naar het schilderij in de plaats Guernica

Boekbesprekingen·Kunstgeschiedenis·Spanje

Hoe een “akelig” schilderij uitgroeide tot universele aanklacht tegen oorlog

Van alle wereldberoemde schilderijen uit de twintigste eeuw is Guernica van Pablo Picasso uit 1937 misschien wel het verontrustends.

Boekbesprekingen·Jodenvervolging·Tweede Wereldoorlog

In de schaduw van Schindler

De gemiddelde redder was zich bewust van de hulpbehoevendheid van het slachtoffer, had de gelegenheid om te helpen en had vaak het gevoel dat hij de enige was die hulp kon of zou aanbieden.

De in 2019 gevonden Venus van Renancourt

Boekbesprekingen·Prehistorie

Hoe mevrouw Sapiens haar plaats opeist in de prehistorie

In de prehistorie hielden mannen zich bezig met jagen. Vrouwen verzamelden bessen, kookten en zorgden voor de kinderen. Zo staat het in de lesboekjes. Maar klopt dit beeld? Een internationaal team van meer dan dertig wetenschappers twijfelt er ernstig aan.

Het eiland Deshima in de baai van Nagasaki met de schepen 'Vasco da Gama' uit Gent en 'Johanna Elisabeth' uit Antwerpen., Keiga Kawahara, ca 1825

Boekbesprekingen·Cartografie

Kaarten om van te smullen

De prachtige kaarten in het net verschenen 'Het grote kaartenboek – vijf eeuwen cartografie' zijn een lust voor het oog. Het boek is ontstaan naar een idee en onder redactie van Ron Guleij, die werkt als collectiespecialist cartografie bij het Nationaal Archief.

Boekbesprekingen·Natuur

De Nederlandse natuur door de eeuwen heen

In de Nederlandse natuur is de menselijke hand voor de leek meestal niet direct zichtbaar, maar wel overal aanwezig. Alles wat groeit en leeft in onze bossen, heiden, duinen, graslanden en moerassen is sterk beïnvloed door menselijke activiteit, soms van recente datum en soms van eeuwen geleden.

Nederlandse militairen in 1948 in Makassar, Zuid-Celebes.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië

‘Nederlandse historici lieten het na Indonesië-oorlog heel lang afweten’

Nederlandse historici hebben lang verzaakt met het beschrijven van de oorlog in Indonesië (1945-1950). Daardoor hebben ze sterk bijgedragen aan het ‘ont-herinneren’ van die oorlog en zeker van de ergste aspecten daarvan, zoals extreem geweld en oorlogsmisdaden.

De Russische president Vladimir Poetin tijdens zijn toespraak op 24 februari 2022 waarin hij een "speciale militaire operatie" in Oekraïne aankondigde.

Boekbesprekingen·Oekraïne·Rusland

Poetins Groot Russische, Slavisch-orthodoxe, Sovjetnostalgische patriottisme

In 'Oorlog met Rusland' schrijft NRC journalist Michel Krielaars zijn woede over de oorlog in Oekraïne van zich af.

Gedenkplaat voor Pim Fortuyn op het Mediapark in Hilversum.

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

De laatste uren van Pim Fortuyn

Paul van der Lugt was op 6 mei 2002, de datum waarop de noodlottige verwikkelingen zich afspeelden, zendercoördinator van publieke omroep 3FM. Dit radiostation interviewde Fortuyn vlak voor hij op de parkeerplaats van het Media Park in Hilversum zijn bloedige einde vond.

De meidagen van 1940 - Detail van de boekcover

Boekbesprekingen·Tweede Wereldoorlog

De meidagen van 1940 in egodocumenten

Toen de Nederlanders op 9 mei 1940 naar bed gingen, wisten ze niet dat ze de volgende dag zouden opstaan in een andere werkelijkheid. Natuurlijk wist men dat Hitler op 1 september 1939 Polen was binnengevallen en op 10 april 1940 Denemarken en Noorwegen. Velen vertrouwden echter op de Nederlandse neutraliteit.

Boekbesprekingen·Religieuze geschiedenis

Groningse doopsgezinden in de negentiende eeuw

In de bonte protestantse wereld van kerkgenootschappen is de doopsgezinde gemeenschap een van de oudste. Menisten, Mennonieten cq doopsgezinden volgden in de 16e eeuw leraar Menno Simons.

Boekbesprekingen·Koningshuis

Werd koning Willem II door zijn zoon vermoord?

Volgens journalist Frans Peeters werd koning Willem II door zijn zoon, op dat moment de kroonprins en later koning Willem III, doodgeschoten.

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Hoe de gemeente Haren van de kaart verdween

Na een lang en onstuimig voortraject zijn Groningen, Haren en Ten Boer sinds 1 januari 2019 één gemeente. In 'Het verzet van Haren' wordt beschreven hoe (moeizaam) dit proces verliep.

Portret van een man, daterend uit de 4e dynastie van het Oude Rijk van Egypte, ca. 2550 v. Chr.

Afrika·Boekbesprekingen·Oudheid

‘Zwart of wit?’ – Etniciteit en diversiteit in oudheidstudies

De auteurs van de bundel 'De Huid van Cleopatra' gaan een heel eind mee in de kritiek dat het bonte interieur van de Oudheid in de afgelopen eeuwen is witgekalkt door Europese auteurs.

Het Depot Speciale Troepen tijdens een actie in het dorp Salomoni (Zuid-Celebes), waarbij medio februari 1947 een aantal mannen werd doodgeschoten.

Azië·Boekbesprekingen·Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

Politieke springstof Indonesië nu voor groot publiek toegankelijk

Politieke springstof met een ongekende kracht. Die indruk blijft achter na lezing van de rapportage van twee juristen over Nederlandse militaire ‘excessen’ in Indonesië (voornamelijk Zuid-Celebes). Lang hebben kabinetten de documenten in een diepe la verborgen gehouden. Later waren ze beperkt toegankelijk voor wetenschappers. Nu kan het grote publiek er kennis van nemen.