De Kristallnacht, een brandende herinnering

Zaterdag 9 november 2013 is het vijfenzeventig jaar geleden dat zich op diverse plaatsen in Duitsland de Reichskristallnacht voltrok. In heel Duitsland werden Joden aangevallen en werden synagogen en winkels van Joden in brand gestoken, panden vernield en geplunderd. Ook Joodse huizen, scholen, begraafplaatsen en ziekenhuizen moesten het ontgelden.

Het werd de brandweer verboden om de branden te blussen. Tijdens de Reichskristallnacht werden 400 Joden vermoord of tot zelfmoord gedreven. Met een speciaal herdenkingsprogramma vraagt het Herinneringscentrum Kamp Westerbork zaterdag 9 november aandacht voor deze zwarte bladzijde uit de geschiedenis. Het herdenkingsprogramma start om 16.30 uur met een ooggetuigenlezing in het Herinneringscentrum en wordt afgesloten met een fakkeltocht waarbij in het buitenprogramma door diverse sprekers ook de verbinding met het heden wordt gelegd.

Ooggetuige

De datum 9 november 1938 brengt bij Mirjam Weitzner-Smuk pijnlijke herinneringen boven. Zij groeide op in Essen en was daar als Joods kind ooggetuige van de Reichskristallnacht. De ruiten van de winkel van haar ouders werden die avond ingeslagen en de etalage geplunderd. Het gevoel van ontzetting toen ze op 10 november terugkeerde in haar vernielde ouderlijk huis en de kapotgeslagen piano zag, zal ze de rest van haar leven met zich meedragen. Mirjam wordt na de Reichskristallnacht door haar ouders “op vakantie” naar Nederland gestuurd. Na een zwerftocht door Nederland komt ze via kamp Westerbork, Bergen-Belsen en Theresienstadt in Auschwitz terecht. Daar wordt ze bevrijd.

Mirjam Weitzner-Smuk wordt in het Herinneringscentrum over haar ervaringen geïnterviewd. Haar verhaal wordt omlijst met citaten van oud-kampgevangenen en muziek van de band Klezmer & Co.

Fakkeltocht

Aansluitend start om 17.30 uur een fakkeltocht vanuit het Herinneringscentrum, waaraan ook leerlingen van het Nassaucollege uit Beilen deelnemen.
Bij het eindpunt lezen Duitse jongeren van de vrijwilligersorganisatie Aktion Sühnezeichen Friedensdienste onder meer uit de brieven van Werner Bloch. De Duits-Joodse vluchteling Werner Bloch zat jarenlang gevangen in kamp Westerbork. Hij beschreef na de oorlog de overeenkomst tussen de vluchtelingen van toen en de vluchtelingen van nu. Tineke Ceelen, directeur van Stichting Vluchteling zal tijdens de Reichskristallnachtherdenking ook stilstaan bij het lot van vluchtelingen in deze tijd. Hoe is het bijvoorbeeld nu met de Syrische vluchtelingen?

Aanmelding voor deelname aan de fakkeltocht is niet vereist. Het interview en de fakkeltocht zijn vrij toegankelijk.

Boek: Kristallnacht. Voorspel van de vernietiging 1938-1945