In het voorjaar van 1944 slaagde een commando van de Britse SOE (de “Special Operations Executive”) erin om op Kreta met behulp van enkele verzetsstrijders divisiecommandant, generaal Heinrich Kreipe, op spectaculaire wijze te ontvoeren. Het relaas van de gebeurtenissen:
Een kijk op wat voorafging
Een geallieerd bastion op het strategisch gelegen eiland was voor Hitler echter een doorn in het oog. In de ochtend van 20 mei 1941 werd onder de codenaam “Operatie Mercurius” dan ook het sein gegeven voor een grootscheepse aanval op het eiland. Duitse “Fallschirmjägers” onder leiding van generaal Kurt Student werden massaal boven Kreta gedropt. Een week later was ondanks hevige gevechten de strijd beslist en het eiland in Duitse handen.
Spiraal van geweld
Kreta mocht dan wel veroverd zijn, vrijwel onmiddellijk ontstond er bij grote delen van de Kretenzische bevolking fel verzet tegen de Duitse bezetters. Verscheidene partizanengroepen maakten handig gebruik van het onherbergzame achterland om van daaruit aanvallen te plegen op Duitse installaties. Toen vervolgens ook meer en meer raids werden uitgevoerd op het Duitse garnizoen bleven represailles niet uit. Vooral Friedrich-Wilhelm Müller, de militaire gouverneur van het eiland, voerde een waar schrikbewind. Op meedogenloze wijze werd op zijn bevel iedere aanval van het verzet bestraft met willekeurige executies waarbij vaak hele dorpen werden platgebrand en uitgemoord, hetgeen hem de bijnaam opleverde van “De slager van Kreta”.
Het antwoord van de SOE
Eind 1943 rees bij de Britten het idee om Müller te ontvoeren en zo aan de Duitsers het signaal te geven dat een politiek van tiranniek geweld niet langer straffeloos kon blijven. Tegelijkertijd moest de actie de Kretenzers een hart onder de riem steken bij de strijd tegen de bezetter.
Majoor Patrick Leigh Fermor en kapitein William Stanley Moss werden door de SOE aangeduid om het plan verder uit te werken. Wekenlang werd het doen en laten van Müller nauwlettend in het oog gehouden en toen uiteindelijk alle voorbereidingen voor de ontvoering waren getroffen bleek Müller het eiland verlaten te hebben. Fermor besloot evenwel om de operatie alsnog verder te zetten en in plaats van Müller divisiecommandant generaal Heinrich Kreipe te ontvoeren.
De avond van 26 april 1944 was het zo ver: op de terugweg van zijn hoofdkwartier naar zijn residentie in de buitenwijk van Heraklion werd Kreipes dienstvoertuig door Fermor en Moss die zich uitgedost hadden als “Feldgendarmen” tegen gehouden. Kreipe werd overmeesterd waarna de ontvoerders richting zuidkust van het eiland reden om van daaruit per boot koers te zetten naar Egypte.
Het verdere verhaal
Kreipes ontvoering werd door de BBC uitvoerig becommentarieerd en als een huzarenstukje afgeschilderd. Achteraf bekeken bleek dat over het nut van de actie heel wat vragen konden gesteld worden. Ten eerste beschikte Kreipe over geen enkele relevante informatie met betrekking tot het verdere oorlogsverloop en kon hij al evenmin beschouwd worden als een nazi-fanatiekeling wiens ontvoering het regime in Berlijn zou doen wankelen. Toen enige tijd later de ontvoering van Kreipe overschaduwd werd door de geallieerde landing in Normandië deemsterde de ganse zaak uit het nieuws. Kreipe zelf werd gedurende de rest van de oorlog opgesloten in een krijgsgevangenkamp in Canada. Nadien verbleef hij nog tot aan zijn vrijlating in 1947 in een Britse gevangenis.
De plooien worden glad gestreken
Verfilming van de ontvoering
Na de oorlog beschreef William Stanley Moss zijn wedervaringen en betrokkenheid bij de ontvoering van Kreipe in zijn boek “I’ll Met by Moonlight”. Het verhaal werd in 1957 verfilmd met de Britse acteurs Dirk Bogarde en David Oxley in de hoofdrollen. In Nederland kon de film die was uitgebracht onder de titel: “Ontvoering op Kreta” rekenen op een ruime belangstelling vanwege het bioscooppubliek.
Boek: I’ll Met by Moonlight – The Abduction of General Kreipe
