28 en 29 september 2012
Stichting Sobibor organiseert ieder jaar een studiereis langs de vernietigingskampen en getto’s van Aktion Reinhard, de codenaam waaronder in 1942 en 1943 ongeveer anderhalf miljoen Joden werden vermoord in de gaskamers van de vernietigingskampen Belzec, Sobibor en Treblinka. Op Historiek plaatsen we de komende tijd blogs van personen die deelnamen aan de bijzondere studiereis. Een overzicht van al geplaatste blogs is hier te vinden.
19:01 – Op de minuut nauwkeurig vertrekt de trein naar Warschau vanaf Amsterdam Centraal. De groep ziet elkaar niet voor het eerst. Twee weken geleden hebben we kennis gemaakt bij Maarten thuis (één van de begeleiders en bestuurslid van Stichting Sobibor). Iedereen vindt snel een plekje en we installeren ons voor de lange reis naar Lublin. Daar zullen we deze week in een klooster verblijven en diverse plekken bezoeken die ons doen herinneren aan een gitzwarte periode uit de wereldgeschiedenis: de Holocaust.
We zijn met een groep van 12 Nederlanders. Met allemaal verschillende achtergronden. Onder andere een docente aan de VU, een documentairemaker, een kunstenares, een medewerkster van het NIOD. En zo heeft iedereen een andere motivatie om deel te nemen aan deze reis. Zelf ben ik de jongste (25) en René is de oudste (uit 1943). Hij zit bij mij in de coupé en vertelt waarom hij is meegegaan op deze reis. Dat houdt zijn medepassagiers voor het komende half uur stil. Als baby van 3 maanden is hij ondergebracht bij een katholieke familie in Amsterdam. Zij hadden zelf het initiatief genomen om René en zijn zus Edith op te nemen in het gezin. Uiteindelijk is alleen René in het gezin gekomen. Een paar dagen later werden de ouders van René en zijn zus van 1,5 jaar op transport gezet en uiteindelijk vermoord in Sobibor. Op zijn zevende heeft zijn pleegvader dit aan René verteld. En hoewel dit voor een zevenjarige jongen moeilijk te bevatten is, wist hij toen al wel heel goed dat er iets verschrikkelijks was gebeurd.
Dit zal de eerste keer zijn dat René naar Sobibor gaat. Wat het met hem zal doen weet hij nog niet zo goed. De reis er naar toe is natuurlijk al emotioneel. Na dit indrukwekkende verhaal, waar ik natuurlijk nog honderden vragen over heb, krijgt deze studiereis al meteen een andere betekenis voor mij.
We kletsen nog wat en vervolgens installeren we ons om te gaan slapen. Als ik ’s nachts wakker word en het is pikdonker, helemaal stil en ik hoor het ritmische geluid van de sporen onder me, dan bekruipt me opeens een naargeestig gevoel. Hoe moeten de mensen die ruim zestig jaar geleden dezelfde reis maakten zich hebben gevoeld? Ik lig comfortabel in een bed, ik kan de maan buiten zien schijnen en het belangrijkst: ik weet waar ik naar toe ga. Ik kan me niet eens een voorstelling maken van de angst die die mensen toen hebben gevoeld. Toch houdt het me lange tijd wakker. 22 uur na vertrek komen we aan in Lublin en we stappen als een groep uit de trein. We gaan een week tegemoet die voor ieder van ons een andere betekenis zal hebben maar die we samen zullen gaan beleven…
~ Eva Kloosterman (25), uit Amsterdam
Werkzaam bij het Nationaal Comité 4 en 5 mei als projectmedewerker van de afdeling Advies en Onderzoek
Overzicht van geplaatste blogs:
Stichting Sobibor organiseert twee reizen per jaar: in april een 4-daagse herdenkingsreis naar Sobibor voor nabestaanden en in oktober een 7-daagse studiereis naar de Aktion Reinhard kampen in Polen. Voor meer informatie kan je mailen naar [email protected]
