De zonsverduistering van 1954 was van groot belang voor de rakettechnologie

Mexico, de Verenigde Staten en Canada liggen maandag in de baan van een complete zonsverduistering. Deze gebeurtenis levert geen nieuwe wetenschappelijke informatie op, zoals in 1954, de eerste in het atoomtijdperk.

Duizenden wetenschappers keken in spanning uit naar de zonsverduistering van 30 juni 1954, die een schaduwpad van 14.000 kilometer zou trekken over de aarde – van het Amerikaanse plaatsje O’Neill (Nebraska) tot en met Jodphoer in India. Nog voordat dit verschijnsel op aarde was te zien, was er al een vliegtuig op grote hoogte om die schaduw te volgen en te bestuderen.

Deze zonsverduistering was de eerste in het atoomtijdperk, die de wetenschappers konden gebruiken voor nieuwe onderzoeksmethoden. Een van de opdrachten was om de breedte van de Atlantische Oceaan heel nauwkeurig te bepalen, omdat de schaduw daar overheen zou trekken. De snelheid waarmee die schaduw zich zou verplaatsen, was vooraf bekend, waarna het een simpele rekensom werd van aantal seconden maal de snelheid per seconde.

In het Nieuwsblad van het Noorden werd uitgelegd dat die berekeningen erg belangrijk waren voor militaire en wetenschappelijke toepassingen.

Het bepalen van de juiste afstand tussen Europa en Amerika zal van groot belang zijn voor latere proefnemingen met onbemande lange-afstands-projectielen en eventueel postraketten. Dit verklaarde de aanwezigheid van zovele Amerikaanse waarnemingsgroepen, zowel burgerlijke als militaire.

Zo was de zonsverduistering van 1954 een belangrijk moment in het onderzoek naar de rakettechnologie.

Zilveren munt

In Zweden zat een groot aantal wetenschappers paraat om alles vanaf de grond te volgen. Grote pech, want het was net op dat moment zwaar bewolkt. Eén van de aanwezige geleerden, Gustav Svensson, had daarom de tijd om zijn belevenissen op te schrijven.

Het werd koud — zo koud, dat ik mijn potlood, waarmee ik aantekeningen maakte, nauwelijks kon ’t vasthouden. Een staalgrijze schemering daalde over de aarde, alle kleuren vervaagden en werden onnatuurlijk. Het zeewater werd loodgrijs. Er begon plotseling een krachtige wind te waaien, die rukte aan de zeilen en touwen van de tenten, die de leden van de Amerikaanse expeditie onderdak verschaffen.

Op het moment van de totale verduistering door de maan leek de zon op een opgepoetste zilveren munt, waarvan een eigenaardig wit licht uitstraalde. De vele toeschouwers, die zich op de rotsachtige kust verzameld hadden om het evenement mee te maken, konden een kreet van verbazing niet onderdrukken.