Diplomaten Vrede van Utrecht verenigd op schilderij

Driehonderd jaar na de plechtigheid zijn de gezanten weer verenigd. Zij ondertekenden op 11 april 1713 in het stadhuis van Utrecht de Vrede van Utrecht, die een eind maakte aan twee eeuwen verwoestende oorlogen in Europa, waarin godsdienstvervolging en het streven naar politieke macht hand in hand gingen. Vandaag staan ze weer samen afgebeeld op een reusachtig schilderij van 5,10 bij 2,55 meter; groter dan de Nachtwacht van Rembrandt.

De kunstenares, Semiramis Öner Mühürdaroglu (1956) – nee, geen geboren en getogen Utrechtse – heeft vier jaar in haar atelier gewerkt aan het grote, kleurrijke kunstwerk. De afgelopen maanden twaalf uur per dag, zeven dagen van de week; onder barre omstandigheden: in de vrieskou. Ze maakte het werk in het kader van Vrede van Utrecht 2013; een feest dat de hele zomer duurt. Het schilderij hangt in het stadhuis aan de Korte Minrebroederstraat; dezelfde plaats waar de Vrede werd ondertekend. Diplomaten van de landen die betrokken waren bij de vredesverklaring van 1713 zullen donderdag 11 april bij de onthulling aanwezig zijn.

Van de meeste vredesverdragen die ooit elders werden gesloten, is wel een schildering gemaakt, of later een historische foto. Maar van de ondertekening van de Vrede van Utrecht in 1713 is geen schilderij te vinden, terwijl er wel veel historische gegevens beschikbaar zijn van de vaak vooraanstaande deelnemers, inclusief portretten. Daarom gaf Stichting Oudaen, eigenaar van Stadskasteel Oudaen, gesteund door het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Leenheren van het Sticht en de Stichting Vrede van Utrecht, opdracht alsnog een schilderij te laten maken over de Vrede van
Utrecht. Met het schilderij krijgt de stad een blijvende herinnering aan de belangrijke vredesonderhandelingen.

De Franse gezant Melchior de Polignac, die in Utrecht de Republiek fijntjes liet weten dat hij onderhandelde “chez vous, de vous, sans vous” (bij u, voor u, zonder u) woonde enkele maanden in kasteel Oudaen. En voor de Republiek – dat bijvoorbeeld zijn macht op zee en de slavenhandel moest afstaan aan de Engelsen – waren de resultaten inderdaad teleurstellend.

Turkse kunstenares

De Utrechtse kunstenaar Semiramis Öner Mühürdaroglu heeft het kunstwerk geschilderd. Ze werd in 1956 geboren in Turkije. In 1984 kwam ze naar Nederland, samen met haar man, als politiek vluchteling. Ze had hoge verwachtingen over het land van de oude meesterschilders, waar vrijheid van meningsuiting en tolerantie als een belangrijk verworven cultureel erfgoed werden gezien. De Vrede van Utrecht ziet ze als het succesvolle ‘poldermodel’ van de Vrede . In Utrecht werden strijdende partijen in goede sfeer bijeengebracht om samen zonder gezichtsverlies tot een nieuw evenwicht te komen. Tot dan toe kwam vrede vrijwel uitsluitend via het slagveld tot stand.

Dat gegeven heeft de kunstenares vanuit haar eigen ervaring met veel liefde tot in het minieme detail in het schilderij uitgewerkt. Het schilderij De Vrede van Utrecht in 1713 is gemaakt volgens de oud-Hollandse, zeventiende en achttiende-eeuwse compositie- en portrettraditie. Semiramis heeft een wetenschappelijke achtergrond als chemisch ingenieur en gebruikte eeuwenoude verfrecepten voor haar transparante kleuren die, laag over laag, een bijzondere diepte creëren.

De diplomaten uit de landen die betrokken waren bij de ondertekening van het verdrag zijn geportretteerd op basis van historisch materiaal, afkomstig uit onderzoek door het Centraal Museum. Het zijn er in totaal vierentwintig en daarnaast zijn er vijf allegorische figuren die vrede, Utrecht, kunst, het recht en de toekomst voorstellen. Een touchscreen bij het gigantische werk geeft de bezoeker straks informatie over de afgebeelde figuren en objecten.

Het schilderij wordt op donderdag 11 april onthuld en is vervolgens tot en met 21 september te zien in het Stadhuis van Utrecht (Korte Minrebroederstraat 2).

Lees ook: Monumentaal schilderij ‘Vrede van Utrecht’ onthuld