Het spoor bijster zijn – Betekenis en herkomst

Wie het spoor bijster is, weet even de weg niet meer. In figuurlijke dan wel letterlijke zin. De persoon in kwestie kan dus letterlijk verdwaald zijn, maar het kan ook zijn dat hij of zij bijvoorbeeld gewoon even de draad kwijt is tijdens het leggen van een ingewikkelde puzzel, of middenin een betoog even niet meer weet waar het ook alweer over ging.

De betekenis van deze uitdrukking is vrij algemeen bekend, maar waar slaat het woord ‘bijster’ eigenlijk op? Volgens taalkundigen is dit woord afgeleid van het tegenwoordig niet meer gebruikte woord bīsen, dat zoveel betekende als…

… in het wild rondlopend, verwilderd, vervallen, ontuchtig, ellendig, slecht.

Oorspronkelijk gebruikte men dit begrip vooral voor koeien die wat verdwaasd of wild rondliepen. Wie vandaag het spoor bijster is, lijkt dus een beetje op een koe die in het wild rondloopt, eigenlijk niet precies weet waar ze naar op weg is en feitelijk dus het “spoor bijster is”.