Ongeveer halverwege de veertiende eeuw gaf een zekere Willem van Duivenvoorde (ca. 1290-1353), kamerling van graaf Willem III van Holland, de opdracht om aan het huidige Museumplein te Brussel een stadspaleis op te richten. Begin vijftiende eeuw kwam zijn residentie in handen van de graven van Nassau die het in de daarop volgende decennia uitgebreid lieten verbouwen. Mede door de opeenvolgende bewoners is het Hof van Nassau nauw verbonden met de geschiedenis van de stad.
Het Hof onder Hendrik III van Nassau en Willem van Oranje
Hendrik III (1483-1538), graaf van Nassau, heer van Breda en Asse, stadhouder van Holland en Zeeland zou zijn stempel drukken op de verdere geschiedenis van het stadspaleis. Zo liet hij begin zestiende eeuw het paleis door de Brusselse hofarchitect Lodewyck van Bodeghem (ca. 1470-1540) grondig renoveren waardoor het al snel uitgroeide tot het geliefkoosde trefpunt van vorsten en edellieden. Na de dood van Hendrik III werd Willem van Oranje (1533-1584) de nieuwe eigenaar van het Hof. Niet voor lang echter, want door zijn betrokkenheid bij de opstand tegen Filips II van Spanje diende hij Brussel te ontvluchten en werden zijn bezittingen in de Zuidelijke Nederlanden verbeurd verklaard waarna. De hertog van Alva nam daarna zijn intrek in het paleis.


Het Hof van Nassau in latere eeuwen
Begin zeventiende eeuw kreeg Filips Willem (1554-1618), de oudste zoon van Willem van Oranje, het voorouderlijk stadspaleis weer in bezit. Fe jaren hierna resideerden op het domein de opeenvolgende militaire bevelhebbers en gouverneurs-generaal van de Spaanse kroon. Met de Vrede van Utrecht kwamen in 1715 de Zuidelijke Nederlanden onder toezicht van de Oostenrijkse Habsburgers en brak een nieuw tijdperk aan.
Toen op drie februari 1731 een hevige brand het nabijgelegen hertogelijk paleis op de Coudenberg vrijwel volledig verwoestte, besloot de heersende landvoogdes van onze gewesten, Maria van Oostenrijk (1680-1741), om samen met haar hofhouding het voormalige paleis van de graven van Nassau te betrekken.

De Nassaukapel
De laat vijftiende-eeuwse kapel, opgetrokken in een typische Brabantse gotische stijl en gewijd aan de heilige Sint-Joris, is het enige deel van het oorspronkelijk Hof van Nassau dat bewaard is gebleven.
~ Rudi Schrever
[email protected].be
Overzicht van bezienswaardigheden in Brussel
Boek: Brussel – Geschiedenis van een Brabantse stad