Holocaust-slachtoffer ‘herleeft’ op Facebook

Hij heet Henio Zytomirski, woont in Lublin, Polen en is zes jaar oud als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. In 1942 overlijdt hij in concentratiekamp Majdanek, Oost-Polen. Hij is dan negen jaar.

Het ‘geschiedenisproject’ stuit op stevige kritiek, zo blijkt in de Israëlische krant Haaretz. Een neef van Henio die in Israël woont schrijft met een aantal anderen in de derde persoon over het zesjarige jongetje: “Het wordt snel september, dan zal ik naar school gaan. Ik ben benieuwd hoe het is op school.” Volgens de Poolse historicus Adam Kopciowski van de Marie Curie-Sklodowska Universiteit in Lublin wordt er door de schrijvers misbruik gemaakt van de overleden jongen, omdat nooit valt te verifiëren of de jongen inderdaad dacht wat op Facebook wordt gesuggereerd. Andere historici denken dat door het schrijven in de derde persoon de scheidslijn tussen feit en fictie wegvalt en dat daarmee de herinnering aan de holocaust wordt gebagatelliseerd.

Maar er zijn ook genoeg historici wel positief. De Amerikaanse antropoloog Mark Auslander, gespecialiseerd in rouwverwerking, zegt in Haaretz:

“Het fenomeen is fascinerend. Het zegt iets over ons diepe verlangen ons met elkaar te verbinden”.

Henio Zytomirski

Henio Zytomirski werd in 1933 geboren in Lublin. Toen hij zes jaar oud was zou hij voor het eerst naar school gaan. Net op die dag brak echter de Tweede Wereldoorlog uit, waardoor hij samen met zijn familie naar het Joodse getto verhuisde. Later werd hij met zijn familie getransporteerd naar het nabijgelegen concentratiekamp Majdanek, waar hij in 1942 overleed in de gaskamers.

Sinds 2005 schrijven inwoners van Lublin op 19 april, tijdens de Poolse Holocaust-herdenking, brieven naar de jongen in het kader van het project “Letters to Henio”. Ze krijgen na het posten van de brief een rondleiding door het ‘leven van Henio’.

Majdanek

Majdanek was een concentratie- en vernietigingskamp vier kilometer buiten Lublin. Het kamp ging in 1941 aanvankelijk open voor krijgsgevangenen. Uiteindelijk werden echter ook Joden uit het getto van Lublin – waaronder dus Henio – naar het kamp vervoerd. Sinds het najaar van 1942 deed het kamp ook dienst als vernietigingskamp. Het had drie gaskamers, één meer nog dan Auschwitz. In het kamp zaten ook zo’n zesduizend Nederlandse Joden. Het precieze aantal mensen dat is omgekomen in het kamp is niet bekend, het varieert van ruim 1 miljoen tot 78.000, waarvan dat laatste cijfer het meest betrouwbaar is.

Het doen ‘herleven’ van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog is niet nieuw. In België zijn scholieren bezig om 27.594 militairen een facebook-pagina te geven die zijn gesneuveld tijdens de Tweede Wereldoorlog. En ook Anne Frank heeft een eigen facebook-pagina.

Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog