Iets boekstaven – Herkomst en betekenis

Wanneer men iets opschrijft voor het nageslacht dan zegt men wel eens dat er iets ‘geboekstaafd’ wordt. Waar komt dit woord precies vandaan?

Met het woord ‘boekstaven’ wordt bedoeld dat er iets op schrift wordt gesteld. En het gaat dan doorgaans niet om een alledaags krabbeltje, maar om belangrijke teksten, bijvoorbeeld voor een boek of wetenschappelijke publicatie.

Vanaf de vijftiende eeuw zijn er in het Nederlands al varianten van dit werkwoord in omloop, zoals boecstaven, boeck-stauen of boickstaven. Volgens een veelgehoorde verklaring moeten we voor de herkomst van dit woord helemaal terug naar de tijd van de Germanen. Met een ‘boekstaafje’ zou dan oorspronkelijk een ‘toverstaafje’ of ‘lotstaafje’ zijn bedoeld waarin ten behoeve van een bezwering of heilwens tekens werden gekrast. Bekend is dat men hiervoor onder meer takjes van de heilige taxusboom gebruikte.

Beuk

Ook wordt weleens gesteld dat het woord ‘boek’ is afgeleid van het woord ‘beuk’. Bekend is dat letters relatief makkelijk in de bast van deze boom geschreven kunnen worden. Mede hierom werden de eerste drukletters uit beukenhout gesneden en middeleeuwse schrijfplankjes werden ook vaak van dit hout gemaakt. Veel etymologen achten het echter niet erg waarschijnlijk dat het woord ‘boek’ is afgeleid van de veelvoorkomende boomsoort.

Bronnen ▼