In de contramine zijn

De uitdrukking ‘in de contramine zijn’ betekent dat je je tegendraads opstelt. Je gaat tegen de stroom in, je gooit de kont tegen de krib, weigert mee te werken en dwarsboomt de ander. In de contramine zijn is een uitspraak die afkomstig is uit de militaire wereld en al eeuwenoud is.

De contramine

De term contramine is een Frans leenwoord (contre-mine). Letterlijk betekent dit ’tegenmijn’. Dit was een soort mijn die militairen al sinds de Oudheid en Middeleeuwen groeven om de mijn van de aanvallende partij onschadelijk te maken.

Hoe ging dit in zijn werk? De aanvallende partij probeerde een stad of kasteel binnen te vallen, door lange mijnen te graven in een poging onder de muren van het bolwerk te komen. Deze mijngangen werden gestut met hout. Op het moment van het offensief staken de aanvallers het hout in de mijngangen in brand, waardoor de gang instortte en de muren inzakten of op zijn minst zwaar beschadigd raakten. Op die manier hoopten ze de stad snel te kunnen veroveren.

De verdedigende partij probeerde de aanvallende mijn te dwarsbomen, door een contramijn, de contre-mine. Deze groef men in de richting van de aanvallende mijn en liet men ontploffen, zodat de mijn van de tegenstander onschadelijk werd gemaakt.

Uitvinding buskruit

Toen men in de veertiende eeuw het buskruit ontdekte, besloten de aanvallers overigens om de mijnen te laten ontploffen, wat effectiever werkte dan het in brand steken van de mijngangen.

De term contre-mine werd later in het Nederlands gespeld als ‘contramine’. De militaire herkomst van het begrip zijn veel mensen vergeten, maar de overdrachtelijke betekenis is nog steeds bekend: ‘in de weerstandsmodus zitten’, ‘de ander dwarsbomen’.

Bronnen ▼