Burgeroorlog tussen Noord- en Zuid-Korea die in de zomer van 1953 werd beëindigd met een wapenstilstand. De Koreaanse Oorlog wordt ook wel eens de enige ‘hete oorlog’ van de Koude Oorlog genoemd.
Het Koreaanse schiereiland waarop zich momenteel de twee Korea’s bevinden, werd in 1910 ingelijfd door Japan. De Japanners behandelden Korea vervolgens als een kolonie. De belangen van de Koreanen waren volkomen ondergeschikt aan de belangen van Japan.
Hoewel Korea officieel bij Japan hoorde, bleef er dus een duidelijk onderscheid bestaan. Koreanen waren niet vertegenwoordigd in het Japanse parlement en profiteerden nauwelijks van moderniseringen. In 1919 kwamen de Koreanen in opstand maar die opstand leverde hen niet de gewilde onafhankelijkheid.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Korea voor de Japanners van groot belang. Het Koreaans schiereiland werd gebruikt als oorlogsbasis en gedurende de oorlog werd de Koreaanse cultuur door de Japanners zwaar onderdrukt. De Koreaanse taal mocht in het openbaar bijvoorbeeld niet meer gesproken worden en daarnaast moesten de Koreanen Japanse namen aannemen.
Noord en Zuid KoreaGedeeld Korea
Japan werd in 1945 verslagen door de geallieerden en Korea werd hierna opgesplitst in twee delen, een noordelijk deel dat door de Sovjet-Unie gecontroleerd werd en een zuidelijk deel dat door de Verenigde Staten werd beheerd. De splitsing zou eigenlijk tijdelijk zijn. Tijdens de Conferentie van Caïro (1943) tussen Franklin Delano Roosevelt, Winston Churchill en de Chinese leider Tsjang Kai Tsjek was duidelijk gesproken over een verenigd en onafhankelijk Korea. Van een hereniging kwam het echter nooit.
De Koude Oorlog zorgde er voor dat er geen overeenstemming kwam over te houden verkiezingen voor heel Korea. In 1948 werd vervolgens in de Amerikaanse zone de zelfstandige Republiek Korea opgericht. Syngman Rhee werd de eerste president van de staat die bekend werd als Zuid-Korea. In het noorden werd datzelfde jaar de communistische Democratische Koreaanse Volksrepubliek (Noord-Korea) opgericht. Leider van deze staat werd Kim Il Sung. Noord- en Zuid-Korea waren geboren.
Oorlog
Poster waarmee Chinezen opgeroepen worden mee te vechten in de Koreaanse Oorlog
Op 25 juni 1950 vielen Noord-Koreaanse troepen in opdracht van de autoritaire leider Kim Il Sung het zuiden binnen. De premier van de communistische volksrepubliek wilde de twee Korea’s verenigen tot één communistische staat. De troepen van Kim Il Sung boekten aanvankelijk grote successen. Het zuiden was duidelijk niet voorbereid op de aanval. Al op de eerste oorlogsdag nam de VN-Veiligheidsraad een resolutie aan waarin de aanval van het noorden sterk werd veroordeeld. Binnen enkele maanden wisten de Noord-Koreanen desondanks vrijwel het gehele Zuid-Koreaanse grondgebied in handen te krijgen. Ook de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul werd bezet.
De Verenigde Naties besloten Zuid-Korea militair te steunen en zonden troepen naar het Koreaanse schiereiland. Behalve de Verenigde Staten maakten ook onder meer Canada, Franrijk, Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk deel uit van deze VN-troepenmacht. De Amerikaanse generaal Douglas MacArthur werd benoemd tot bevelhebber van de internationale troepenmacht.
De troepen van MacArthur slaagden er aanvankelijk in de Noord-Koreanen terug te dringen, maar toen die steun kregen van China werden de geallieerden weer teruggedrongen. Generaal MacArthur vroeg de Amerikaanse presidentHarry Truman hierop een atoombom op China te gooien maar die weigerde dit uit vrees voor een nucleaire oorlog. De VN-troepenmacht werd uiteindelijk teruggedrongen tot de 38ste breedtegraad.
Wapenstilstand in de Koreaanse Oorlog
De gedemilitariseerde zone (DMZ) – Foto: Wikimedia Commons
Op 27 juli 1953 werd er een wapenstilstand gesloten tussen Noord- en Zuid-Korea. Bepaald werd onder meer dat er een demarcatielijn en een gedemilitariseerde zone moest komen. De grens tussen beide landen loopt sindsdien ruwweg langs de 38ste breedtegraad en verschilt amper van de grens die voor het uitbreken van de oorlog tussen beide gebieden was getrokken. Winnaars kende de Koreaanse Oorlog niet, wel veel slachtoffers. Hoeveel burgers en militairen door de oorlog precies omkwamen is onbekend. De Verenigde Staten zeggen tijdens de Koreaanse Oorlog ruim 30.000 man te hebben verloren en China houdt het aantal dodelijke slachtoffers op 145.000.
Verzoening
In 1953 werd de wapenstilstand ondertekend, maar officieel duurt tot de Koreaanse Oorlog nog altijd voort. De twee landen zijn nog steeds met elkaar in oorlog. De afgelopen decennia zijn er verschillende verzoeningspogingen geweest maar de kloof tussen het communistische, gesloten Noord-Korea en het op het westen georiënteerde Zuid-Korea is nog altijd enorm.
Onder de Zuid-Koreaanse president Kim Dae Jung trad een zogenaamde periode van dooi in (1997-2002). Kim Dae Jung zocht toenadering tot het noorden en bracht zelfs een bezoek aan Kim-Jong-Il, de leider van Noord-Korea. De twee leiders ondertekenden in Pyongyang tijdens de Noord-Zuidtop een gezamenlijke verklaring die de relatie tussen de twee landen moest verbeteren. Het leverde Kim Dae Jung de Nobelprijs voor de vrede op.
Fregat Cheonan
Lente 2010 liepen de spanningen tussen de twee Korea’s weer hoog op. Dit nadat eind maart het Zuid-Koreaanse fregat Cheonan zonk. Hierbij kwamen 46 bemanningsleden om het leven. Zuid-Koreaanse onderzoekers beweerden korte tijd later bewijs te hebben dat het fregat werd geraakt door een Noord-Koreaanse torpedo. Noord-Korea ontkent iedere betrokkenheid
Zuid-Korea heeft naar aanleiding van de fregat-kwestie vrijwel alle handel met Noord-Korea beëindigd en de Verenigde Naties opgeroepen op te treden tegen Noord-Korea. De VN-veiligheidsraad kan eventueel sancties instellen tegen Noord-Korea. China, de enige bondgenoot van Noord-Korea, heeft de Korea’s opgeroepen tot kalmte. Het buurland heeft veto-recht in de VN-veiligheidsraad.
Volgens het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap heeft Noord-Korea zijn leger al in staat van paraatheid gebracht. De Verenigde Staten en Zuid-Korea hebben laten weten binnenkort grote militaire oefeningen te gaan houden. Deze zouden bedoeld zijn om eventueel toekomstige Noord-Koreaanse agressie af te schrikken.
Enkele maanden voor de Koreaanse wapenstilstand was de Russische leider Jozef Stalin (1878-1953) overleden. Hij werd opgevolgd door Nikita Chroesjtsjov (1894-1971), die een beleid inzette van destalinisatie en vreedzame co-existentie.
Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk
