Kurt Cobain – Gitarist en frontman van Nirvana

De Amerikaanse rockartiest Kurt Cobain (1967-1994) is een van de grootste rocklegendes uit de muziekgeschiedenis. Met zijn rauwe stem, overstuurde gitaar en depressieve songteksten vormde hij met zijn band Nirvana – die wereldwijd meer dan 75 miljoen albums verkocht – de voorhoede van de grunge. Deze vernieuwende muziekstroming uit de jaren 1980 vormde een combinatie van punk, indierock en metal. De grungemuziek is nog steeds van invloed op de hedendaagse rock- en popmuziek.

Het muziektijdschrift Rolling Stone noemde Kurt Cobain ’the most important artist of the nineties, even though he lived for less than half of the decade’. Het tijdschrift Time labelde hem als ’the John Lennon of the swinging Northwest’.

Met name Nirvana’s album Nevermind (1991), met hits als ‘Smells like teen spirit’ en ‘Lithium’, maakte Kurt Cobain onsterfelijk. Nevermind tikte het album Dangerous van Michael Jackson van plek één in de US Billboard 200 Chart, prijkte in veel landen tijden op de eerste plek in de albumlijsten en is wereldwijd inmiddels ruim 30 miljoen keer verkocht. In de lijst 500 greatest albums of all time van Rolling Stone staat Nevermind op plek 17. Het muziektijdschrift schreef over Nevermind:

“No album in recent history had such an overpowering impact on a generation – a nation of teens suddenly turned punk – and such a catastrophic effect on its main creator. The weight of fame led already troubled singer-guitarist Kurt Cobain to take his own life in 1994. But his slashing riffs, corrosive singing and deviously oblique writing, rammed home by the Pixies-via-Zeppelin might of bassist Krist Novoselic and drummer Dave Grohl, put the warrior purity back in rock & roll”.

Maar ook de Unplugged in New York-sessie uit 1993, kort voor Cobains zelfmoord, blijft in de herinnering voortleven als een unieke performance. Cobain zelf had het moeilijk met al deze roem. Hij haatte het dat hij vanuit de undergroundscène ineens een mainstream wereldster geworden was en beschouwd werd als the voice of Generation X. In combinatie met drugsgebruik, chronische maagpijn en voortdurende depressies liep dit in april 1994 uit op zelfmoord.

MTV-impressie (uit 2016) van het Nirvana-album Nevermind (1991)

Jeugd Kurt Cobain

Kurt Donald Cobain werd geboren op 20 februari 1967, in het plaatsje Hoquiam in de Amerikaanse staat Washington, 120 kilometer ten zuidwesten van de stad Seattle. Kurt groeide op in de naburige plaats Aberdeen, enkele kilometers naar het westen. Zijn vader Donald werkte als automonteur, zijn moeder Wendy was huisvrouw. Kurt kwam uit een muzikale familie: een oom had gespeeld in een band en zijn oudoom Delbert was een Ierse tenor die optrad in King of Jazz, een film uit de jaren 1930. Al op jonge leeftijd liep Kurt Cobain zingend door het huis heen – zo zong hij als peuter ‘Hey Jude’ van The Beatles – en probeerde hij als vierjarige piano te spelen.

Op zijn veertiende verjaardag, op 20 februari 1981, kreeg hij zijn eerste gitaar en leerde de basis van de rock & roll via songs als zoals ‘Louie Louie’ van Richard Berry (gecoverd door The Kingsmen) en ‘My best Friends Girl’ van The Cars. Maar met name bands en artiesten als The Beatles, Pixies, The Melvins, The Rolling Stones, Sex Pistols, The Clash, Black Sabbath, The Knack, Aerosmith, Ramones, Creedence Clearwater Revival, Kiss, Led Zeppelin, Queen en, last-but-not-least, Neil Young – ’the Godfather of Grunge‘ – brachten hem in vervoering.

Kurt was een gevoelige en vrolijke jongen. Hij had een gelukkige jeugd, totdat zijn ouders in 1975, Kurt was toen acht jaar, scheidden. Hierna ging het – op school en sociaal gezien – slechter met Kurt. Hij was teruggetrokken, somber en op school werd hij gepest omdat hij bevriend was met een homoseksuele jongen en de voorkeur gaf aan kunstvakken en muziek. Bij het sporten kneep Kurt er het liefst tussenuit. In 1985, op zijn achttiende, stopte hij met school en werd een drop-out. Hij begon drugs te gebruiken en was diverse malen betrokken bij vandalistische acties, waarvoor hij enkele keren, onder meer in mei 1986, gearresteerd werd.

Ontstaan van Nirvana

Begin 1985 begon Kurt Cobain, die een tijd bij oefensessies van de band The Melvins rondhing, zijn eigen band: Fecal Matter. Bij The Melvins ontmoette hij ook bassist Krist Novoselic, die hij een demotape van Fecal Matter overhandigde met de vraag of Novoselic met Cobain een band wilde beginnen. Novoselic stemde uiteindelijk toe, nadat hij de demo gehoord had, en het duo begon in 1987 de band Nirvana. Dat jaar hadden ze hun eerste optredens aan Evergreen State College in Olympia, een plaats nabij hun woonplaats Aberdeen. Van het allereerste Nirvana-optreden doken in 2015 bij toeval op Twitter foto’s op.

Nirvana ontstond in de bruisende undergroundwereld in en rond Seattle, waar de grunge (’the Seattle sound’) midden jaren 1980 opgang maakte. De grunge kenmerkt zich muzikaal door een combinatie van punkrock, metal en indie, met gebruik van enkele basisakkoorden, simpele maar goed in het gehoor liggende loops en keiharde drums. Inhoudelijk en tekstueel gaan de nummers over antimaterialisme, sociale vervreemding, angst en pijn, drugs en een verlangen naar vrijheid. Beroemde bands die in en rond Seattle gevormd werden in deze jaren, waren onder meer Alice in Chains, Soundgarden, Pearl Jam en Mother Love Bone (eerder Green River geheten), een grungeband die in 1990 op het punt van doorbreken stond toen leadzanger Andrew Wood (1966-1990) overleed aan een overdosis heroïne.

Belangrijkste albums van Nirvana

In 1989 bracht Nirvana, met Chad Channing op drums, een eerste album uit: Bleach. Het jaar erop verving Dave Grohl – de latere frontman van The Foo Fighters – Channing als drummer. Hierna bracht Nirvana op 24 september 1991 de plaat Nevermind uit, die de band wereldberoemd maakte. In 1993 volgde nog het album In Utero.

In deze periode trouwde Kurt Cobain met de rockartieste Courtney Love. Op 24 februari 1992 stapten ze in het huwelijksbootje. Op 18 augustus 1992 kregen ze een dochter, Frances Bean Cobain.

Een achteraf legendarisch optreden van Kurt Cobain vond plaats in VERA in Groningen, op 2 november 1989. Internationaal gedenkwaardig was het MTV Unplugged-optreden van Nirvana in New York, eind 1993. De band speelde hier veel covers, maar ook enkele klassiekers van eerdere albums, zoals ‘About a Girl’, ‘Come as You Are’, ‘Polly’, ‘All Apologies’ en ‘On a Plain’.

Nirvana Unplugged in New York (MTV, 1993)

Zelfmoord & toetreding tot de “27 Club”

Op 4 maart 1994 vond Courtney Love haar man Kurt Cobain bewusteloos op de grond van hun hotelkamer in Rome. Kurt had een overdosis van 50 Rohypnol-tabletten geslikt. Ongeveer twee weken later sloot Cobain zich in zijn huis in Seatlle op en dreigde met een revolver zelfmoord te plegen. Op verzoek van Love liet Cobain zich op 30 maart opnemen in een verslavingskliniek in Los Angeles om van zijn drugsverslaving af te komen. Maar Cobain ontsnapte een dag later uit de kliniek: hij klom over het hek en was daarna enige tijd vermist. Op 9 april 1994 vond een elektricien in Seattle Kurt Cobains lichaam. Hij had zichzelf door zijn hoofd geschoten met een hagelgeweer. Vermoedelijk is Cobain op 5 april 1994 overleden.

In Kurt Cobains suicide note stond de passage ‘It’s better to burn out than to fade away’. Een verwijzing naar het nummer ‘Hey, Hey, My, My (Into the Black)’ van de rocklegende en stamvader van de grunge Neil Young. Young reageerde enkele maanden later en schreef voor Kurt Cobain het afscheidslied ‘Sleeps with Angels’.

Net als bij de dood van andere beroemdheden – denk aan Elvis Presley of John F. Kennedy – deden algauw complottheorieën de ronde over Kurt Cobains dood. Hij zou zijn vermoord, zo concludeerde onder meer privédetective Tom Grant die door Courtney Love was ingehuurd. Grant noemde hiervoor drie aanwijzingen: Cobain had een te hoge dosis heroïne ingenomen om nog in staat te zijn de trekker van het hagelgeweer over te halen; de laatste vier regels van de zelfmoordbrief lijken door iemand anders geschreven te zijn; op het hagelgeweer en alle andere objecten in de kamer waren geen vingerafdrukken aangetroffen.

Hoe het ook zij, met de dood van Kurt Cobain nam de wereld te vroeg afscheid van een rocklegende die muzikaal vermoedelijk nog veel in zijn mars had. Toen Kurt stierf, schaarde hij zich in het rijtje van de Club van 27: een reeks van bijna vijftig artiesten die op hun zevenentwintigste overleden. Momenteel bestaat deze club uit onder meer onder meer Janis Joplin, Jim Morrisson, Brian Jones, Alan Wilson, Jimi Hendrix, Richie James Edwards en Amy Winehouse.

Bronnen ▼