Generaal Leopoldo Galtieri was van eind 1981 tot aan de zomer van 1982 de laatste president van Argentinië die tijdens de militaire junta aan de macht was. Hij haalde zich de toorn van de Engelse premier Margaret Thatcher op de hals door de Britse Falklandeilanden te willen inlijven en daarmee een oorlog te ontketenen. Het verhaal:
Jeugdjaren en begin militaire carrière
Leopoldo Fortunato Galtieri Castelli zoals zijn naam voluit luidde, werd op 15 juli 1926 geboren in Caseros, een stadje op een twintigtal kilometer ten westen van de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. De jonge Leopoldo groeide als tweede van drie kinderen op in een van oorsprong Italiaanse arbeidersfamilie die het vaak moeilijk had de eindjes aan elkaar te knopen. Op 17-jarige leeftijd begon hij als kandidaat-officier aan de militaire academie van Buenos Aires, het “Colegio Militar de la Nación”, aan een ingenieursopleiding die hij in 1949 met succes afrondde.
Verdere militaire loopbaan
Na zijn benoeming tot officier in het geniekorps werd Galtieri bij zijn bevordering tot majoor in de jaren vijftig aangesteld als docent aan de “Escuela Superior de Guerra”, waar hij techniek onderwees. Eind 1962 werd hij gepromoveerd tot luitenant-kolonel en vijf jaar later volgde zijn benoeming tot kolonel. In 1968 kreeg hij het commando toevertrouwd over het 121ste geniebataljon, een elite-eenheid gespecialiseerd in het gebruik van brugslagmaterieel en de bouw van pontons bij rivieroverschrijdingen, om het In 1975 tot commandant van de Argentijnse genietroepen te schoppen. Begin 1977 werd hij gepromoveerd tot generaal en aangesteld als Stafchef bij het Tweede Legerkorps.
De machtsgreep, achtergrond en verloop
In de jaren zeventig werd Argentinië door een zware economische crisis getroffen. De torenhoge inflatie en de aanhoudende stijgende consumptieprijzen zorgden voor grote onvrede onder de bevolking. Toen de situatie steeds meer verslechterde besloot het leger in te grijpen en in maart 1976 dwong een militaire junta onder leiding van generaal Jorge Videla (1925-2013) de regering van Isabel Peron tot aftreden. Net zoals vele anderen was Galtieri er op dat ogenblik van overtuigd dat de machtsovername de enige manier was om Argentinië er economisch terug bovenop te helpen. Videla’s machtsgreep ontaardde evenwel algauw in een militaire dictatuur zonder gelijke. Politieke activisten, vakbondsmilitanten en studenten die het niet eens waren met zijn beleid werden zonder enige vorm van proces gearresteerd, gemarteld of gedood. Een precies cijfer is niet bekend, maar naar schatting kwamen onder zijn regime tussen de vijfentwintig en dertigduizend Argentijnen om het leven.
In het voorjaar van 1981 stapte Videla onder druk van steeds meer aangroeiende buitenlandse kritiek op als president en werd opgevolgd door generaal Roberto Viola (1924-1994). Veel veranderde er niet en toen ook de economische malaise bleef aanhouden werd Viola begin december 1981 aan de kant gezet door Carlos Lacoste (1929-2004), een admiraal van de Argentijnse marine. Galtieri maakte van de politieke verwarring gebruik en greep op 22 december zelf de macht.
De verdere gebeurtenissen
Alle pogingen ten spijt slaagde Galtieri er echter ook niet in om de aanslepende economische crisis waarin het land verkeerde in te dammen. Om de aandacht van de belabberde situatie af te leiden nam Galtieri zijn toevlucht tot een beproefd stramien door in te spelen op de patriottische gevoelens van de bevolking. Met de nodige retoriek herhaalde hij een oude territoriale claim op de Falklands, een kleine tot Engeland behorende eilandengroep voor de Argentijnse kust. Op 2 april 1982 voegde Galtieri de daad bij het woord en viel met geweld Port Stanley, de hoofdstad van de Falklands binnen. In Groot-Brittannië werd met name door de Engelse premier Margaret Thatcher (1925-2013) heftig op de inval gereageerd. Zowat de hele Britse vloot werd gevechtsklaar gemaakt en naar de Falklands gestuurd om de eilanden te heroveren op de Argentijnen.
Begin juni ontscheepten de eerste Britse troepen op de Falklands en kon de herovering van de eilanden beginnen. Na enkele hevige gevechten werd op 14 juni een staakt het vuren onderhandeld waarna kort daarop het Argentijnse garnizoen in Port Stanley zich overgaf, hetgeen de facto het einde van de oorlog betekende. De korte maar hevige strijd eiste volgens officiële bronnen het leven aan 258 Britten. Aan Argentijnse zijde vonden 649 militairen de dood waaronder alleen al 323 zeelui toen de Argentijnse kruiser “General Belgrano” door de Britse onderzeeër “HMS Conqueror” werd getorpedeerd.
De rest van het verhaal
De smadelijke nederlaag luidde ook het politieke einde in van Galtieri die gedwongen werd om af te treden waarna voor het eerst in jaren vrije verkiezingen werden uitgeschreven. Raúl Alfonsin (1927-2009), de nieuw verkozen president liet Galtieri en de vroegere leiders van de militaire junta die nog in leven waren, aanklagen voor misdaden tegen de mensheid. Galtieri werd veroordeeld tot twaalf jaar opsluiting maar kreeg vrijwel onmiddellijk amnestie. Later werd de amnestieregeling door een rechtbank teniet gedaan en werd Galtieri de laatste maanden van zijn leven onder huisarrest geplaatst.
Leopoldo Galtieri, de kleinzoon van een arme Italiaanse immigrant die het tot president van Argentinië bracht, kwam op 12 januari 2003 op 76-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker te overlijden. Hij kreeg een laatste rustplaats op het “Cementerio de la Chacarita”, de stedelijke begraafplaats van Buenos Aires.
Ook interessant: Falklandeilanden / Islas Malvinas
