Nicolas Steno (1638-1686) – Deense geoloog en geestelijke

2 minuten leestijd
Nicolas Steno (1638-1686) - Deense geoloog en geestelijke
Nicolas Steno (1638-1686) - Deense geoloog en geestelijke

Het is woensdag 374 jaar geleden dat de Deense anatoom, geoloog en geestelijke Nicolas Steno geboren werd. Google staat bij die gebeurtenis stil met een speciaal logo.

Doodle voor Nicolas Steno
Het bekende logo van Google wordt op speciale dagen soms vervangen door zogenaamde Google Doodles, bijzondere Google-logo’s. Ter gelegenheid van de 374ste geboortedag van Nicolas Steno (1638-1686) is het traditionele logo woensdag vervangen door een geologische afbeelding gebaseerd op Steno’s Wet van superpositie.

Nicolas Steno en Nederland

Nicolas Steno, de gelatiniseerde naam van Niels Stensen, volgde een studie medicijnen in zijn geboorteland Denemarken en trok toen naar Nederland. Daar studeerde hij zowel aan het Athenaeum Illustre in Amsterdam als in Leiden, waar hij in 1664 promoveerde.

De Deen raakte tijdens zijn verblijf in Nederland onder meer bevriend met de filosoof Baruch Spinoza en anatoom en entomoloog Jan Swammerdam.

Anatoom

Tongstenen. Illustratie uit Steno's Elementorum myologiæ specimen (1667)
Tongstenen. Illustratie uit Steno’s Elementorum myologiæ specimen (1667)
Nicolas Steno was een groot anatoom. Hij bestudeerde onder meer de hersenen van de mens en beschreef het hart als een gewone spier. Steno deed uitgebreid onderzoek naar de structuur en werking van spieren en hij ontdekte de zogenaamde afvoergang van de oorspeekselklier (ductus parotideus).

De Deen verrichtte ook belangrijk werk op het vlak van de geologie. Hij wordt wel gezien als de grondlegger van de paleontologie, de wetenschap die zich bezighoudt met de studie naar onder andere het fossiele leven.

Wet van superpositie

De zogenaamde Google Doodle is een afbeelding gebaseerd op de zogenaamde Wet van superpositie. Deze wet, vandaag de dag een basisbegrip in de geologie, stelt dat de aarde zo ingedeeld is dat de oudste aardlagen onderop liggen en de jongste boven, tenzij een later proces deze volgorde heeft verstoord. Deze wetmatigheid werd in de zeventiende eeuw voor het eerst door Steno opgesteld.

Innerlijke strijd

Gedenksteen bij het geboortehuis van Steno in Kopenhagen
De ontdekkingen van Steno werden al in zijn eigen tijd erkend als zeer belangrijk. Hij was een van de wetenschappers die door het Florentijns bankiersgeslacht Medici in bescherming werd genomen en kon mede hierdoor veel reizen. Vanaf 1666 deed hij wetenschappelijk werk in Padua en Florence.

De anatomische en geologische ontdekkingen zorgden voor conflicten bij Steno. De wereld, zo bleek uit de vele onderzoeken, zat namelijk anders in elkaar dan altijd was verklaard door de religieuze autoriteiten.

Met name zijn geologische ontdekkingen wierpen een heel ander licht op de ouderdom van de aarde.

Steno, die Luthers was opgevoed, verloor zijn geloof echter niet. Tijdens zijn verblijf in Florence bekeerde hij zich tot het katholicisme. Hij was toen ongeveer dertig jaar oud en leidde vanaf dat moment een zeer vroom leven. In 1675 werd hij priester en twee jaar later werd hij tot bisschop gewijd in Duitsland. Enkele jaren later overleed hij. Op 23 oktober 1988 werd hij door paus Johannes Paulus II zalig verklaard.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 53.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×