Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 50 | Signalementen week 1 & 2 >>>

Selectie week 51

Beter wordt het niet

Europeanen klagen graag dat de Europese Unie zo verdeeld is, zo traag en zo zwak. Maar geloof het of niet, het Habsburgse Rijk was net zo. Tijdrekken, conflicten vermijden, permanent hervormen en lelijke compromissen sluiten waren hoekstenen van het Habsburgse bestuur. Met fortwursteln, doormodderen, gaven de keizers vele volkeren, talen en culturen een dak boven het hoofd – en dat maar liefst zeshonderd jaar lang.
Fragment: De ineenstorting van het Habsburgse ‘breiwerk’ (1918)
Bespreking: Habsburgse Rijk hield het 600 jaar vol
Dit is Europa

Na eeuwenlange verdeeldheid sloegen zes landen in Europa de handen in elkaar. Grenzen vervaagden en slagbomen verdwenen. Het continent werd verenigd door instellingen op te richten en verdragen te sluiten. Maar bovenal was dit het verhaal van mensen. Premiers, presidenten, kanseliers en commissarissen bepaalden de richting, elk op hun tijd. Ze werden bondgenoten of rivalen. Soms konden ze elkaar niet uitstaan, soms werden het zielsverwanten. Ze schreven geschiedenis in duffe vergaderzalen, maar net zo goed in prachtige paleizen of in de kelders en krochten van kloosters en kastelen. Ze ontmoetten elkaar in achterafhotelletjes, in de bergen of op de boot.
God op aarde

Vijftien jaar was Domitianus als keizer van Rome aan de macht (81-96). Na de onverwachte dood van zijn oudere broer Titus, die slechts twee jaar regeerde, was hij de logische troonopvolger. Domitianus zette op veel punten het beleid van zijn populaire vader Vespasianus (keizer tussen 69-79) en Titus (79-81) voort. Met succes: er heersten vrede, rust en stabiliteit op de meeste plaatsen in het Rijk.
Fragment: Keizer Domitianus: heer en meester, god op aarde
L

Marita Mathijsen zet haar eigentijdse leesbril af en verplaatst zich in de boekenliefhebber van de negentiende eeuw. Zo geeft ze een erudiete, verbluffende nieuwe kijk op een veelbewogen periode. Wat lazen negentiende-eeuwers? Wat betekende lezen voor hen? Waar haalden ze hun boeken vandaan, wie waren hun favoriete auteurs en op welke uitgaven werd heftig gereageerd? Waren de schrijvers die wij nu nog kennen uit die tijd toen ook bekend?
Bespreking: De meest gelezen boeken in de negentiende eeuw
Max Verstappen
Niet eerder bracht Nederland zo’n groot autosporttalent voort als Max Verstappen. In deze biografie vertelt James Gray voor het eerst het levensverhaal van Max Verstappen. Een supertalent die als zoon van F1-legende Jos Verstappen voorbestemd was om coureur te worden en geschiedenis te schrijven. Op 15 maart 2015 reed Max voor het team van Toro Rosso zijn allereerste Grote Prijs, die van Australië. Hij was toen zeventien jaar en 166 dagen oud en daarmee de jongste debutant in de Formule 1 ooit – pas een halfjaar later zou hij zijn rijbewijs halen.
Midden in het beschaafde Europa

Baanbrekende kijk op de zwartste pagina’s van de twintigste eeuw en de opmars van de Holocaust. Tussen 1918 en 1921 werden in Oekraïne en Polen zo’n 100.000 Joden vermoord. Tijdens het interbellum kregen zij de schuld van de onrust van de Russische revolutie. Internationaal werden de pogroms breed uitgemeten en hulpverleners waarschuwden voor het gevaar dat de Joden in de rest van Europa te wachten stond. Twintig jaar later zouden deze voorspellingen werkelijkheid worden.
Bespreking: Oekraïense pogroms als voorbode van nazimisdaden twintig jaar later
Migratie als DNA van Amsterdam
Jan en Leo Lucassen laten zien hoe door de eeuwen hen het komen en gaan van nieuwkomers en vreemdelingen Amsterdam maakten tot de stad die ze vandaag de dag is. Migratie is diep verankerd in het DNA van Amsterdam. Al sinds de zestiende eeuw vestigen zich er jaarlijks duizenden nieuwkomers, zowel van het Nederlandse platteland als van ver daarbuiten. Tegelijkertijd verlaten velen de stad, soms nadat ze er generaties lang gewoond hebben. Dat voortdurend in- en uitademen leidt, zowel vroeger als nu, ook tot spanningen of zelfs tot uitsluiting, zoals onder andere de geschiedenis van joodse, Surinaamse en Marokkaanse Amsterdammers laat zien.
Paradijsvogels in cultuur en natuur
Het was zo’n mooie gedachte: paradijsvogels zweven zonder vleugels in de lucht dichtbij God. Ze hebben geen poten, omdat zij pas na hun dood op aarde neervallen. De vogel laaft zich aan de dauw of drinkt rechtstreeks uit een wolk en voedt zich met manna. De zeelui van Ferdinand Magellaan (1480-1521), die als eerste de wereld rond zeilden, bazuinden dit verhaal rond. Zo kwamen de vogels aan hun naam. De paradijsvogels vergaarden in korte tijd grote roem omdat ze er prachtig uitzagen en slechts een handvol ontdekkingsreizigers ze ook in het echt hadden gezien.
Terug naar de Grote Doerian

In dit boek beschrijft diplomaat Roel van der Veen de continuïteit en de veranderingen die de metropool Jakarta de afgelopen dertig jaar heeft doorgemaakt. Hij blikt niet alleen terug op de rijke geschiedenis van de stad en hoe die wordt beleefd, maar beziet ook met milde blik de hedendaagse plagen, zoals de eeuwige files, de luchtvervuiling en de overstromingen. Zal de verplaatsing van de hoofdstad naar Borneo daar verandering in brengen?Hoewel Jakarta nooit de grote aantallen toeristen heeft getrokken zoals Bali of Yogyakarta, is een bezoek aan de stad zeker de moeite waard.
Van aap tot sapiens
Een grappig en toegankelijk boek over de geschiedenis van de mens. Lang, lang geleden brachten onze voorouders hun tijd slingerend in bomen door. Heel wat eeuwen later bouwen we nu auto’s, robots en computers. Wat is er in de tussentijd precies gebeurd? In dit boek leer je hoe onze samenleving van nu is ontstaan. Hoe holbewoners veranderden in wijze Romeinen, dappere Vikingen, verlichte wetenschappers en rijke zakenmannen. En hoe we onderweg een hoop belangrijke ontdekkingen en uitvindingen deden: van de eerste man die zich verbrandde aan een vuurtje tot de eerste mens op de maan. Een boek vol striptekeningen, humor en onweerstaanbare weetjes.