Het Nederlands Auschwitz Comité is geschokt door het besluit van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) om het NIOD op te laten gaan in een grotere instelling, het zogenaamde Humanities Centre.
Het KNAW maakte enige tijd geleden bekend de geesteswetenschappen te willen vernieuwen door de krachten van geesteswetenschappelijke instituten te bundelen in een nieuwe overkoepelende instelling. Naast het NIOD zijn ook het Instituut voor Sociale Geschiedenis, Huygens Instituut, Meertens Instituut en het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde betrokken bij de totstandkoming van de nieuwe mega-instelling.
Het NIOD verzet zich tegen het voorgenomen besluit om op te gaan in dit nieuwe centrum omdat het instituut dan wordt opgesplitst en op twee verschillende locaties wordt ondergebracht. In het protest tegen de plannen krijgt het instituut nu bijval van het Auschwitz Comité. In een persbericht schrijft het comité onder meer:
“Het is ondenkbaar dat het NIOD met al haar kennis over de Tweede Wereldoorlog haar zelfstandigheid verliest en in haar huidige vorm verdwijnt uit de Nederlandse samenleving. Het is onaanvaardbaar dat er geen organisatie meer zal zijn met de statuur van het NIOD waar je makkelijk naar binnen kunt gaan en onmiddellijk terecht kunt met vragen over de oorlog, over je ouders, grootouders en andere familieleden die zijn omgekomen of vermoord tijdens het naziregime.”
Sinds 2004 werkt het Auschwitz Comité nauw samen met het NIOD bij het organiseren van een jaarlijkse ‘Nooit meer Auschwitz’ lezing en de Holocaust Memorial Week.
Het Auschwitz Comité stelt dat het NIOD haar publiekstaken straks niet meer kan uitvoeren zoals het altijd heeft gedaan, namelijk “snel, efficiënt en vooral ook persoonlijk”. Volgens het comité wordt de toegankelijkheid van de collecties van het NIOD ook “ernstig bemoeilijkt wanneer deze in één groot depot worden opgeslagen, samen met andere collecties”. Het Auschwitz Comité:
“Het lijkt symptomatisch dat in onze Nederlandse samenleving alles met betrekking tot de jaren ’40 – ’45 wordt veralgemeniseerd en er geen ruimte meer is voor de specifieke gebeurtenissen uit die periode, die ons zo hard hebben geraakt.”
Vrijdag plaatste het NIOD een bericht op haar website waarin het particulieren en instellingen oproept het instituut te steunen in het protest tegen de KNAW-plannen.