Utrechtse laatmiddeleeuwse beeldhouwkunst
Museum Catharijneconvent heeft een overzichtstentoonstelling samengesteld over de Utrechtse laatmiddeleeuwse beeldhouwkunst. Titel van de tentoonstelling luidt: Ontsnapt aan de Beeldenstorm.
Utrecht ontwikkelde zich in de Late Middeleeuwen tot een belangrijk productie- en exportcentrum van beeldhouwkunst in de Noordelijke Nederlanden. Vooral het langdurige en grote bouwproject van de Domkerk zorgde er voor dat er veel beeldhouwers naar de stad kwamen. De beeldenstormen, die in de tweede helft van de zestiende eeuw door de stad raasden, maakten een einde aan de kunstproductie. Kerken en kloosters werden geplunderd en vernield en beelden werden kapotgeslagen.
In de tentoonstelling Ontsnapt aan de Beeldenstorm laat Museum Catharijneconvent aan de hand van negentig beelden zien hoe hoog de kwaliteit was van de Utrechtse beeldhouwkunst. De basis van de tentoonstelling wordt gevormd door de collectie van het museum, aangevuld met topstukken uit nationale en internationale verzamelingen.
Na de beeldenstormen gaf de overgang tot de Reformatie in 1580 aanleiding tot het slopen van veel leegstaande en ongebruikte kerken en kloostergebouwen. Beelden belandden op stortplaatsen of werden begraven. Slechts een klein aantal kon worden verstopt of gered. Op 1 augustus 1674 werd Utrecht wederom getroffen. Ditmaal door een tornado waarbij kerktorens, daken en vrijwel het gehele schip van de Domkerk instortten. Catharijneconvent:
Dit alles in ogenschouw genomen, is het een wonder dat er nog zo veel middeleeuwse kunstwerken bewaard zijn gebleven.
In Ontsnapt aan de Beeldenstorm kunnen bezoekers enkele tientallen gespaarde beelden tot in detail bekijken. Het museum heeft daarbij uitleg over de herkomst, de oorspronkelijke functie en het ontwerp- en ontstaansproces.
Aangezien de Utrechtse beelden al in de Middeleeuwen werden afgenomen door opdrachtgevers uit heel Europa (van Noorwegen tot Spanje) zijn ook de bruiklenen afkomstig uit uiteenlopende landen. Zo zijn er bijvoorbeeld beelden te zien uit het Suermondt-Ludwig-Museum in Aken, het Musée de Cluny in Parijs, Musée du Louvre in Parijs, het Victoria and Albert Museum in Londen.
Onder de topstukken bevinden zich sculpturen van Adriaen van Wesel, Jan van Schayck en de Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop. Na Utrecht reist de tentoonstelling door naar het Suermondt-Ludwig-Museum in Aken.
Beeldhouwer
Gedurende de looptijd van de tentoonstelling is beeldhouwer Serge van Druten op de binnenplaats van het Utrechtse museum te vinden in een speciaal ingericht atelier. Hij werkte jarenlang aan de restauratie van de Sint-Janskathedraal in ’s-Hertogenbosch. Voor Museum Catharijneconvent maakt hij de komende maanden op authentieke middeleeuwse wijze twee kraagstenen.
De tentoonstelling Ontsnapt aan de Beeldenstorm is te zien van 16 november 2012 tot en met 24 februari 2013.
