In Duitsland is een politica in opspraak geraakt omdat ze grote delen van haar cv verzonnen blijkt te hebben. Petra Hinz, zoals de vrouw heet, wist iedereen meer dan dertig jaar lang wijs te maken dat ze een rechtenstudie had voltooid. Dat blijkt compleet uit de duim gezogen. Ze beschikt zelfs niet over een middelbareschooldiploma.
Nadat haar bedrog uitkwam, verdween de vrouw spoorloos. In een mailtje liet Hinz weten dat ze haar partijfuncties binnen de sociaaldemocratische SPD opgeeft. Van haar parlementszetel en het daaraan verbonden maandbedrag van zo’n 14.000 euro per maand lijkt ze echter vooralsnog niet te willen afzien.
Een opzienbarende affaire, maar voor Nederlanders is er weinig reden voor meesmuilende reacties. Wij kennen alle elementen eruit immers maar al te goed.
Luitenant
Neem Charl Schwietert, de journalist die in 1982 onverwacht door de VVD naar voren werd geschoven als staatssecretaris van Defensie. Al na drie dagen moest hij weer aftreden toen duidelijk werd dat hij, in tegenstelling tot wat hij in zijn cv beweerde, nooit een universitair diploma had behaald. Ook was Schwietert, anders dan hij had doen voorkomen, geen luitenant geweest in het Nederlandse leger. In militaire dienst had hij het nooit verder gebracht dan korporaal.
Schwietert mocht zich zo’n twintig jaar de kortst zittende Nederlandse bewindspersoon ooit noemen, maar in 2002 werd zijn record verbroken door Philomena Bijlhout, staatssecretaris van Emancipatiezaken namens de LPF. Zij moest al enkele uren na haar aantreden vertrekken omdat ze over haar verleden gelogen bleek te hebben. Bijlhout had verklaard geen deel te hebben uitgemaakt van de beruchte militie van de Surinaamse legerleider Bouterse. RTL Nieuws toonde met behulp van foto’s van haar in uniform aan dat dat wel degelijk het geval was geweest.
Jokken over zijn cv deed ook Evan Rozenblad, die in 1994 voor de PvdA in de Tweede Kamer werd gekozen. Rozenblad had zich ten onrechte het kandidaatsexamen rechten toegedicht. Ook zijn mededeling dat hij directielid van de Universiteit van Paramaribo was geweest klopte niet. Hij had daar slechts een leidinggevende functie in de bibliotheek vervuld. Rozenblad legde na enkele weken zijn Kamerlidmaatschap neer.
Zetelroof
Niet alleen cv-fraude is in de Nederlandse politiek diverse malen voorgekomen. Ook het verschijnsel van Kamerleden die weigeren hun zetel op te geven na ruzie met hun partij is hier schering en inslag. Op dit moment zitten maar liefst zes leden in de Tweede Kamer die na de verkiezingen van 2012 ‘zetelroof’ hebben gepleegd. Het gaat om twee ex-PvdA’ers, één voormalige VVD’er en drie politici die gekozen werden namens de PVV. Politiek leider Geert Wilders van die partij heeft overigens niet echt het recht zich te beklagen. Zelf verliet hij in 2004 de VVD met medeneming van zijn zetel. Hij is dus ook een ‘zeteldief’.
Zetelroof is bijzonder moeilijk aan te pakken. Net als in Duitsland worden parlementariërs op persoonlijke titel gekozen en kunnen ze dus gewoon blijven zitten als ze breken met hun partij. Een werkgroep van de Tweede Kamer heeft onlangs voorgesteld om het financieel onaantrekkelijk te maken dat Kamerleden zich afsplitsen. Ze zouden in dat geval geen aanspraak meer mogen maken op allerlei vergoedingen en toelages. Of zoiets zou helpen blijft afwachten. Zetelroof kan slechts definitief onmogelijk worden gemaakt door een ingrijpende grondwetswijziging en die zou vele jaren in beslag nemen.
Wachtgeld
De Duitse zaak-Hinz doet ook in een ander opzicht een beetje denken aan een recente Nederlandse kwestie, namelijk die rond D66-politica Wassili Hachchi. Zij verliet begin dit jaar volkomen onverwacht de Tweede Kamer. Niet omdat ze in opspraak was geraakt, maar omdat ze voor de Amerikaanse presidentskandidate Hillary Clinton wilde gaan werken. Al snel werd duidelijk dat ze bij Clinton geen betaalde functie zou krijgen, zoals ze had gesuggereerd. Ze bleef gewoon haar wachtgeld als Kamerlid (een kleine 7000 euro per maand) opstrijken. De overeenkomst met de affaire-Hinz is dat D66 er aanvankelijk maar niet in slaagde contact met Hachchi te krijgen. Evenals Hinz reageerde die niet op herhaalde telefoontjes en e-mails. En evenals Hinz bracht ze haar partij daarmee in ernstige verlegenheid.
Fons Kockelmans werkte jarenlang in Den Haag als parlementair verslaggever. In oktober 2015 publiceerde hij het boek Van verzuiling tot versplintering. De Nederlandse politiek sinds de Nacht van Schmelzer.