Waarom Britten de potvis een ‘spermawalvis’ noemen

Wij kennen hem als de potvis, maar in Groot-Brittannië spreekt men van de sperm whale, oftwel de spermawalvis. Het lijkt een wat rare naam en dat is het ook, zeker als je bedenkt dat hij berust op een misverstand.

De potvis, die maar liefst achttien meter lang kan worden, was eeuwenlang populair bij walvisvaarders. In zijn kenmerkende vierkante kop zit een orgaan dat soms wel meer dan tweeduizend liter wasachtig materiaal bevat. Dit zogenaamde walschot kon onder meer gebruikt worden voor het maken van dure kaarsen en voor de opkomst van de minerale oliën stond walschot bekend als het beste smeermiddel ter wereld. Ook in de cosmetische industrie is het materiaal veelvuldig gebruikt.

De vroege walvisvaarders dachten dat de vloeistof het sperma van de potvis was. Het dier kwam hierdoor bekend te staan als de ‘spermawalvis’ en heet in het Engels nog altijd zo. Het orgaan dat walschot produceert noemen wij, eigenlijk foutief, het spermaceti-orgaan. Want walschot is absoluut geen sperma.

Amber

Van veel meer waarde is overigens amber, een hard en wasachtig product uit het darmstelsel van de potvis. Vermoed wordt dat dit goedje, ook bekend als ambergris, ontstaat uit de harde snavelbekken van de duizenden inktvissen die de walvis in zijn geheel doorslikt. De potvis braakt de amber geregeld uit. Het wordt vervolgens in kleine klompjes op zee of op het strand aangetroffen.

Amber is populair in de parfumindustrie, onder meer omdat het de verschillende bestanddelen van de parfum vast kan houden en luchtjes langer houdbaar kan maken.

Ook interessant: De traanjagers – Herinneringen van naoorlogse walvisvaarders

Documentaire over de potvis:

https://www.youtube.com/watch?v=KTEuUhMJAXs

Bronnen ▼