Er was dus een plan-B. Een en ander gebeurde op oudejaarsdag, waarop de soldaten maar half zo waaks waren als anders. In de voorgaande tijd waren betrouwbare mensen benoemd op sleutelposities, met bijvoorbeeld Plautianus als hoofd van de vigiles en – mocht er toch militair geweld nodig zijn – met Geta en Lucius Septimius Severus als commandanten van de Donaulegers. Er was dus zelfs een plan-C. Door de zorgvuldige voorbereiding bleef het bloedvergieten beperkt tot één dode: de keizer.
Pertinax’ regering begon rustig en er waren eigenlijk maar twee wolkjes aan de hemel. Het ene was dat hij al oud was en er geen natuurlijke opvolger was: zijn zoon was pas twaalf en hoewel de Senaat hem alvast als caesar, kroonprins, wilde aanwijzen, vond de vader dat prematuur. Eerbewijzen kon de jongen krijgen als hij ze had verdiend. Er waren verschillende volwassen mannen die eveneens in aanmerking kwamen, zoals Didius Julianus, met wie Pertinax in het verleden had samengewerkt en die hem in verschillende functies was opgevolgd. Een andere kandidaat was de nieuwe burgemeester van Rome, Sulpicianus, die ook Pertinax’ schoonvader was. Omdat de keizer in goede gezondheid verkeerde, was er geen reden aan te nemen dat dit probleem acuut zou worden.
De andere kwestie was de vertraagde uitbetaling van de premie die Pertinax de soldaten van de garde in het vooruitzicht had gesteld: 12.000 sestertiën de man. Dat was meer dan in één klap contant viel te voldoen. Dat pas de helft was voldaan, leidde tot ergernis, maar niet tot werkelijke problemen. Bij eerdere troonswisselingen was de betaling ook langzaam geweest en alle betrokkenen wisten dat de betaling uiteindelijk wel zou plaatsvinden.
Toch kwamen op 28 maart 193 wat kwade soldaten naar het paleis om verhaal te halen. Ze vroegen een gesprek met de keizer, die hen inderdaad te woord stond. De gemoederen liepen hoog op, het kwam tot een handgemeen en Pertinax werd gedood.
Niemand had dit gewild. De soldaten vertegenwoordigden geen troonpretendent – iedereen was eigenlijk wel tevreden met de nieuwe keizer. Wat te doen?
De crisis had hier bezworen kunnen zijn, maar zo was het niet. Pertinax had enkele dagen voor zijn dood namelijk opgemerkt dat zijn hovelingen Didius Julianus met respect moesten behandelen, omdat deze in diverse functies zijn collega en opvolger was geweest. Dit viel uit te leggen alsof Pertinax Julianus als kroonprins op het oog had. Zodoende diende zich aan het einde van de middag een tweed kandidaat aan bij de kazerne van de keizerlijke garde, en deze zegde de soldaten 25.000 sestertiën toe.
Zo werd Didius Julianus keizer. Het verdiende de schoonheidsprijs niet, maar de stad haalde opgelucht adem. Afgezien van Pertinax waren er geen doden gevallen en de nieuwe vorst zou even capabel zijn als zijn voorganger: hij had evenveel bestuurlijke en militaire ervaring. Hij was ook genadig voor zijn rivaal, die op geen enkele wijze nadeel ondervond van het feit dat hij het oog had laten vallen op een functie waarvan Julianus meende dat die hem rechtens toekwam.
Een angstige dag was voorbij en iedereen was opgelucht. Enkele dagen later kwam echter het nieuws dat de Donaulegers in opstand waren gekomen. Bij de moord op Pertinax was er immers een plan-C geweest, en dat trad in werking nu het keizerschap bij opbod was verkocht.
