Dark
Light

Voorname Bataven begraven op Grafveld Noviomagus

Auteur:
2 minuten leestijd
Een van de graven (Foto: Radboud Universiteit)
Een van de graven (Foto: Radboud Universiteit)

In Nijmegen is het grootste Romeinse grafveld van Nederland te vinden. Uit onderzoek van archeologe Annelies Koster blijkt echter dat een belangrijk deel van dit ‘grafveld van Noviomagus’ vooral graven van voorname Bataven bevat.

Reconstructie van de grafmonumenten en ommuringen van het grafveld Noviomagus (Tekening P. Maas en E. van Rootselaar)
In haar proefschrift stelt Koster, conservator archeologie in het Nijmeegse Museum Het Valkhof, dat de families die rond 100 na Christus op het grafveld werden begraven, waarschijnlijk Bataven zijn. Romeinen liggen er op het begin jaren tachtig onderzochte deel in ieder geval niet, daar is de promovenda van overtuigd.

De archeologe constateert dit op basis van de grote hoeveelheid ‘on-Romeinse’ voorwerpen die in de graven gevonden zijn. Wapens bijvoorbeeld en die gaven de Romeinen hun doden normaal gesproken niet mee. De aanwezigheid van grafkamers duidt wat Kosters betreft ook niet op de aanwezigheid van Romeinse graven. Het was meer Romeins om zichtbare, bovengrondse monumenten te bouwen waardoor de doden ook in de toekomst herinnerd konden worden. Het bouwen van grafkamers behoort meer tot de Gallische of Keltische traditie. Daarnaast is in de graven een grote hoeveelheid Romeins aardewerk gevonden. Ook dit wijst erop dat er geen Romeinen begraven liggen. Romeinen gebruikten vanzelfsprekend Romeins aardewerk, maar begroeven hun doden hier niet mee.

De grote hoeveelheid aardewerk duidt er daarnaast op dat de vermoedelijk Bataafse families rijk waren en veel contact hadden met de Romeinen. Nijmegen was destijds een grensstad van het Romeinse Rijk. Volgens Kosters kwam het geregeld voor dat het bestuur van deze grenssteden door de Romeinen deels werd overgelaten aan de inheemse bevolking.

Duidelijk is dat de mensen die begraven werden op het onderzochte grafveld deel uitmaakten van de elite. De upper class van Noviomagus (de oude naam van Nijmegen) werd binnen een ommuring van het grafveld en het ‘gewone volk’ kreeg een plek buiten de muren. Mogelijk werd Noviomagus rond 100 na Christus dus ook deels door rijke Bataven bestuurd.

Een belangrijk deel van het grafveld werd begin jaren tachtig blootgelegd. Koster werkte destijds aan deze opgraving mee en hield zich de afgelopen jaren bezig met het beschrijven en bestuderen van alle vondsten. Behalve aardewerk en wapens werd begin jaren tachtig ook een kleine zilveren fibula (mantel- of doekspeld) met gouden bolletjes gevonden. Annelies Koster promoveert op 20 april aan de Radboud Universiteit.

Boek: Romeinse sporen

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×