Presentatrice Noraly Beyer opent dinsdag de tentoonstelling ‘Swart op de Gracht’ in Museum Geelvinck in Amsterdam. In deze tentoonstelling wordt stilgestaan bij de afschaffing van de slavernij, dit jaar precies honderdvijftig jaar geleden, en er wordt gekeken naar de historische relatie van de grachtengordel met de slavenhandel.
“Waar zijn sporen van slavernij te vinden en wat is ervan nog zichtbaar op de gracht? Wie naar boven kijkt, ontwaart op tal van gevels, gevelstenen met een verwijzing naar slavenhandel of producten van slavenarbeid: koffie, tabak, cacao en bovenal suiker. Ons boeide de vraag, hoe dit productiesysteem ons dagelijks leven heeft beïnvloed, vanaf de zeventiende eeuw tot vandaag de dag aan toe. Wie is er zich nog van bewust, dat aan dat kopje koffie met suiker en een chocolaatje een slavernijverleden kleeft?”
De wereldhandel in suiker, cacao, koffie en tabak is sinds de Gouden Eeuw één van de pijlers van de welvaart van Amsterdam. De tentoonstelling laat zien dat deze ontwikkeling zonder de inzet van slaven uit West-Afrika ondenkbaar was en er wordt gekeken naar de invloed de de slavenhandel had op het leven in de grachtengordel weer.
Als medeoprichter, in 1682, van de Sociëteit van Suriname, de publiek-private beheersmaatschappij voor deze kolonie, stimuleerde de stad Amsterdam de ontwikkeling van plantages. Albert Geelvinck (1647-1693), de eerste bewoner van het Geelvinck Hinlopen Huis, was één van de eerste directeuren van de Sociëteit van Suriname.
Hij gaf onder meer opdracht tot het verschepen van vijfhonderd Afrikaanse slaven naar Suriname. Alle volgende bewoners van het Geelvinck Hinlopen Huis in de achttiende eeuw waren ook betrokken bij de Sociëteit. Volgens Museum Geelvinck is dit exemplarisch voor de meeste patriciërshuizen tussen de Gouden Bocht en de Amstel.
“Nader beschouwd, profiteerde indertijd vrijwel iedereen in Amsterdam direct of indirect van de vruchten van Afro-Amerikaanse slavenarbeid.”
De Sociëteit van Suriname is de voorloper van de Nederlandsche Handel-Maatschappij, die ook mede op initiatief van een bewoner van het Geelvinck Hinlopen Huis tot stand kwam. De huidige ABN-Amro Bank is hieruit voortgekomen.
