De geschiedenis van Koningsdag

De een eet op Koningsdag een oranje tompouce voor de televisie of bezoekt een aubade. De ander drinkt bier en maakt de Amsterdamse grachten onveilig. Maar hoe is Koningsdag ontstaan?

Op 31 augustus 1889 vierde Nederland feest: Prinsessendag, de verjaardag van prinses Wilhelmina. Liberale politici hadden bedacht dat Nederland een nationale feestdag nodig had, met de monarchie als bindende factor.

Limburger of Fries, katholiek of protestant, dat hoorde niet zoveel meer uit te maken. Mensen moesten zich vooral Nederlander voelen. Prinsessedag werd gevierd op 31 augustus, de verjaardag van Prinses Wilhelmina. De nieuwe feestdag verving de plaatselijke oogstfeesten, die aan het eind van de zomer werden gehouden.

Viering Koninginnedag (1977)

Prinsessendag wordt Koninginnedag

Nadat koning Willem III, Wilhelmina’s vader, in 1890 overleed, werd Prinsessendag omgedoopt tot Koninginnedag. Dorpen en steden hingen die dag vol versieringen en voor de kinderen waren er spelletjes. De schooljeugd zong Nederlandse volksliedjes voor de burgemeester. Maar koningin Wilhelmina zélf liet zich in het land niet zien, behalve in 1930, toen ze vijftig werd.

Met de troonsbestijging van Juliana in 1948 veranderde Koninginnedag. Zij wilde zich juist niet afzijdig houden en vierde haar verjaardag op 30 april samen met haar familie én de bevolking. Het defilé op paleis Soestdijk, waarbij een bonte verzameling Nederlanders langs het bordes liep met bloemen en cadeaus, werd beroemd.

Wie niet afrees naar Paleis Soestdijk kon het defilé volgen op televisie met het commentaar van Dick Passchier, die elke kruidkoek en elke wandtegel even opgewonden aanprees als ware het een wereldwonder.

Beatrix besloot bij haar troonsbestijging in 1980 dat de verjaardag van haar moeder Koninginnedag zou blijven. Het defilé op Soestdijk werd afgeschaft. In plaats daarvan trokken koningin Beatrix en de koninklijke familie op 30 april zelf het land in. In 2013 gaf de koningin het stokje door aan haar zoon Willem-Alexander en werd Koninginnedag Koningsdag.

Nederland van boven: Koninginnedag