Dark
Light

17e-eeuwse trouwjurk gevonden in Palmhoutwrak

Auteur:
2 minuten leestijd
Deel van de gevonden jurk
Deel van de gevonden jurk - Foto: Museum Kaap Skil

In het zeventiende-eeuws scheepswrak dat in 2014 voor de kust van Texel werd ontdekt, hebben archeologen een luxe jurk van ongeveer vierhonderd jaar oud gevonden. Hoogstwaarschijnlijk gaat het om een trouwjurk. De vondst uit het zogeheten Palmhoutwrak is vrijdag gepresenteerd in Museum Kaap Skil.

Sfeerbeeld van een vergelijkbaar type jurk
Sfeerbeeld van een vergelijkbaar type jurk – Foto: Museum Kaap Skil
Na ontdekking van het Palmhoutwrak werd al snel duidelijk dat het schip een rijke lading had. Onderzoekers waren vooral opgetogen over een rijkversierde japon. Maar er werden meer garderobestukken gevonden, waaronder een mantel, kousen en lijfjes van zijde en satijn met grote hoeveelheden goud- en zilverdraad.

Deze week maakte Museum Kaap Skil ook de vondst bekend van een jurk met ingeweven plaatjes zilver. Het is de tweede jurk uit het wrak. De opgedoken zeventiende-eeuwse jurk bestaat, in tegenstelling tot de andere jurk uit het Palmhoutwrak, uit losse onderdelen. Het lichaam van het kostbare zijden kledingstuk, het lijfje en de rok, zitten nog wel aan elkaar. Oorspronkelijk was de jurk waarschijnlijk van licht gekleurd zijde. De huidige, bruinachtige kleur is het effect van bijna vier eeuwen op de zeebodem. De jurk is over het hele oppervlak bedekt met zilveren versieringen. Deze bestaan uit kleine zilveren plaatjes, die in de vorm van liefdesknopen in het zijde zijn geweven in een herhalend patroon van in elkaar geknoopte harten.

Conservator Alec Ewing:

Dankzij al het zilver zal de jurk een formele, lichte en fonkelende uitstraling hebben gehad. Het moet een van de meest bijzondere jurken zijn geweest die een dame uit de hoogste sociale klasse van West-Europa in haar leven zou dragen. De jurk was geschikt voor uitzonderlijke gelegenheden zoals verlovingsfeesten, kroningen en huwelijken. Zilver verkleurt en vergaat vrij snel in een zoute omgeving, maar de sporen en patronen van die oorspronkelijke versieringen zijn nog steeds te zien. De stijl en herkomst van deze trouwjurk lijken sterk op de andere jurk uit het Palmhoutwrak, maar de twee jurken hebben niet dezelfde maat.

Detail van de gevonden trouwjurk
Detail van de gevonden trouwjurk – Foto: provincie Noord-Holland

De jurk is, samen met de eerder gevonden japon, sinds deze week te zien in het museum op het Waddeneiland. De vondsten uit het wrak zijn eigendom van de provincie Noord-Holland. Die heeft de jurken echter in langdurig bruikleen gegeven aan het museum.

De al eerder gevonden japon uit het Palmhoutwrak
De al eerder gevonden japon uit het Palmhoutwrak – Foto: Provincie Noord-Holland, Kees-Zwaan

Boekomslagen

Naast de kledingstukken zijn er onder meer tweeëndertig boekomslagen gevonden. In de meeste gevallen grote leren boekbanden, bedekt met uiteenlopende decoraties. Een van de meest opvallende was een kalfsleren boekband met koninklijk stempel: het wapen van de Schots-Engelse koninklijke familie Stuart. Ondanks deze vondst is er geen reden om aan te nemen dat er een verband bestaat tussen de jurk en het Britse koningshuis.

Tussen de textielvondsten uit het Palmhoutwrak bevonden zich ook een aantal objecten die op een kaptafel van een zeer welgestelde dame uit het begin van de zeventiende eeuw thuishoren, waaronder een etui met daarin een kam, een met zijde beklede borstel en een lap stof die mogelijk deel is geweest van een speldenkussen. Het meest bijzondere onderdeel dat werd gevonden is wat het museum betreft een tafelspiegel, met twee deurtjes en bekleed met rijk gedecoreerd zijdevelours.

Vier eeuwen op de zeebodem, de jurken uit het Palmhoutwrak

×