29 rijksmonumenten overgedragen aan Nationale Monumentenorganisatie

Het Rijk heeft vrijdag 29 monumenten overgedragen aan de Nationale Monumentenorganisatie (NMo). Het gaat om oude kastelen, ruïnes, huizen, kerken en gedenknaalden in heel Nederland.

Sassenpooort in Zwolle - cc — Sassenpooort in Zwolle – cc

De overheid maakte eind 2014 bekend de monumenten over te willen dragen aan de nieuwe organisatie, een koepel van grote, professionele monumentenorganisaties zoals Hendrick de Keijser, Natuurmonumenten, Gelderse Kastelen, BOEi en Utrechts Stadsherstel.

Minister Blok (Wonen en Rijksdienst) gaf destijds aan dat de objecten goed bewaard en beheerd moeten worden, maar dat geen taak voor de Rijksoverheid te vinden. Overeengekomen werd om de NMo als een soort bruidsschat eenmalig ongeveer 60 miljoen te geven voor het toekomstige onderhoud en beheer van de monumenten.

De panden en objecten die over gaan naar de Nationale Monumentenorganisatie zijn van oudsher in eigendom van het Rijk. Ze hebben voor het Rijk echter geen functie, zo meende de minister, die wil dat het Rijksvastgoedbedrijf alleen panden beheert die het Rijk echt nodig heeft, zoals kazernes, gevangenissen en kantoren voor rijksambtenaren. Volgens het Rijk kan de NMo de monumenten een stuk efficiënter beheren, bijvoorbeeld door gebruik te maken van vrijwilligers.

Tot nu toe kostte het beheer van de objecten rond de 5 miljoen euro per jaar. Dat hoeft het Rijk nu niet meer uit te geven.

De vesting Naarden wordt sinds vrijdag ook beheerd door de nieuwe monumentenorganisatie. Dit tot onvrede van de gemeente Gooische Meren die liever zag dat de vesting overgenomen werd door de onlangs opgerichte Stichting Goois Erfgoed. In een kort geding oordeelde de rechter vorige week echter dat de overdracht aan de NMo doorgang moest vonden.

National Trust en English Heritage

De Ruïne van Brederode - cc — De Ruïne van Brederode – cc

Volgens de NMo kunnen de objecten vanuit de nieuwe organisatie beheerd worden op vergelijkbare wijze als de National Trust en English Heritage in Engeland. Het hoofddoel van de organisatie is het efficiënt behouden en beheren van monumenten. Het wil hiervoor op grote schaal monumenten verwerven, niet alleen van het Rijk maar ook van gemeentes en particuliere partijen. Robert J. Quarles van Ufford, directeur NMo:

“Deze schaalgrootte maakt professioneel vermogensbeheer mogelijk op een niveau zoals dat ook wordt toepast bij gevestigde organisaties als de National Trust in Engeland. Zo kunnen de monumenten onderhouden worden zonder structurele financiering van de (Rijks)overheid. Bij de verwerving van de monumenten selecteert de NMo niet op type, op deze manier functioneert de NMo ook als vangnet voor de voorheen moeilijk onder te brengen monumenten.”

Een ander doel is het verenigen van organisatie die zich bezighouden met monumentenbeheer.

“Het monumentenveld is de afgelopen decennia in hoog tempo geprofessionaliseerd en er is bijzonder veel expertise en kennis aanwezig. Echter is deze kennis en expertise verspreid over vele inhoudelijk of geografisch specialistische organisaties. In andere woorden, het veld is versnipperd. We beogen de aanwezige kennis en expertise te bundelen ten behoeve van kwalitatief goed behoud van monumenten.”

Boek: Een monument beheren, onderhouden en handhaven