Dark
Light

Callimachus van Cyrene – Griekse dichter en bibliothecaris

2 minuten leestijd
Achttiende-eeuwse, volledig fictieve, verbeelding van Callimachus
Achttiende-eeuwse, volledig fictieve, verbeelding van Callimachus

De Griekse dichter en bibliothecaris Callimachus (of Kallimachos) wordt beschouwd als de belangrijkste vertegenwoordiger van de zogeheten Alexandrijnse school. Leefde vermoedelijk van circa 305 tot 240 voor Christus.

Buste van (waarschijnlijk) Ptolemaeus II Philadelphus
Buste van (waarschijnlijk) Ptolemaeus II Philadelphus
Alexandrië was rond de derde eeuw v.Chr. het belangrijkste centrum van de hellenistische poëzie. Hier deden de ‘geleerde dichters’ hun intrede, schrijvers die zich ook bezig hielden met natuurwetenschap en literair-historisch onderzoek. De zogenaamde poeta doctus wierpen zich onder meer op de verklaring van oude mythen, verzamelden oude teksten en schreven allerhande leerdichten, bijvoorbeeld over de astronomie.

Callimachus werd geboren in Cyrene, een oude Griekse stad in het huidige Libië, en verhuisde op jonge leeftijd naar Alexandrië, waar hij leraar werd. Koning Ptolemaeus II Philadelphus van Egypte verleende hem vervolgens een aanstelling bij de beroemde bibliotheek van Alexandrië, de belangrijkste culturele instelling in de Hellenistische wereld.

Callimachus was als auteur uitermate productief. Hij zou maar liefst achthonderd werken hebben geschreven. Slechts zes hymnen en vierenzestig epigrammen zijn echter volledig bewaard gebleven. Daarnaast zijn enkele honderden fragmenten van zijn hand overgeleverd. Een groot deel daarvan is in de twintigste eeuw ontdekt. De hymnen van de auteur (op Zeus, Apollo, Artemis, Pallas Athena, het eiland Delos en Demeter) zijn onder meer bijzonder aangezien de goden hierin als een soort kleine kinderen worden voorgesteld.

Belangrijk is verder de Aitia (Oorzaken), een werk in vier delen waarin de hellenistische dichter verhalen uit de Griekse mythologie presenteert en daarnaast de achtergronden beschrijft van allerlei namen, gebruiken en feesten. De stijl die de auteur hier hanteert werd later onder meer overgenomen door de Romeinse dichter Ovidius, in diens leerdicht Fasti en het mythologische epos Metamorfosen.

Catalogus

Als Alexandrijnse bibliothecaris stelde Callimachus een (niet bewaard gebleven) catalogus samen van honderdtwintig beschikbare Griekse werken. Deze catalogus, voor zover bekend de eerste alfabetische boekindeling ooit, kon doorzocht worden op thema’s als retorica, recht, epiek, tragedies, komedies, lyriek, geschiedenis, filosofie, geneeskunde, mathematica en natuurwetenschappen.

Onder zijn studenten bevonden zich Apollonius Rhodius en Eratosthenes van Cyrene.

Bronnen

-Klassieke literatuur – Jacqueline Klooster (AUP, 2017) (https://www.google.nl/books/edition/Klassieke_literatuur/f8ouDgAAQBAJ?hl=nl&gbpv=1&dq=Callimachus%20hymnen&pg=PT75&printsec=frontcover)
-https://www.britannica.com/biography/Callimachus-Greek-poet-and-scholar
-https://www.stilus.nl/oudheid/wdo/GRIEKEN/AUT/CALLIMAC.html
-The Library at Night – Alberto Manguel (Vintage Canada, 2011) (https://www.google.nl/books/edition/The_Library_at_Night/-rpDX1wk5IUC?hl=nl&gbpv=1&dq=The%20Library%20at%20Night%20Callimachus&pg=PT51&printsec=frontcover)
-https://www.theoi.com/Text/CallimachusHymns1.html
-https://www.livius.org/articles/person/callimachus/
-De antieke beschaving in hoofdlijnen – Croon & Van Aken (Elsevier) p.42
×