Oudheid - Artikelen | Pagina 2

Overblijfselen van een castrum bij Belgrado

De mythe van de ‘Germaanse dreiging’ die de Romeinse dam deed breken

In vierde eeuw zou de druk van Germaanse barbaren op het Romeinse rijk dusdanig zijn toegenomen, dat de "dam uiteindelijk brak". Een mythe, aldus historicus Jeroen Wijnendaele.

Het Parthenon met twee metopen die nog deels aanwezig zijn

Architectuur en bouwgeschiedenis·Griekenland·Korte begrippen·Oudheid

Parthenon – Tempel voor de godin Athena op de Akropolis

Het Parthenon is een beroemde Dorische tempel uit het antieke Griekenland, opgericht voor de godin Pallas Athena op de Akropolis in Athene. Het bouwwerk wordt beschouwd als het hoogtepunt van de klassieke beeldhouwkunst en architectuur.

Archeologie·Griekenland·Korte begrippen·Oudheid

Lacrimarii – Tranenvangers (maar niet echt)

In een groot aantal graven uit de Griekse oudheid en de Romeinse tijd zijn kleine vaasjes van terracotta of glas gevonden, de zogenoemde lacrimaria. Lange tijd werd beweerd dat in deze vaasjes de tranen werden bewaard van nabestaanden die rouwden om de dood van hun geliefde.

Thespis op een wagen - Veertiende-eeuws reliëf

Biografieën·Griekenland·Oudheid

Thespis – Grondlegger van de Griekse tragedie

De Griekse dichter Thespis wordt vaak de grondlegger van de Griekse tragedie genoemd. In de zesde eeuw voor Christus zou deze dichter iets nieuws hebben gedaan. Tijdens een traditionele kooropvoering trad hij op als een soort acteur en voerde hij als allereerste gesprekken met de leden van het koor. Daarmee zou hij de basis hebben gelegd voor het Griekse drama.

Romeinse mythologie·Romeinse Rijk·Taalgeschiedenis·Weer

De bemoeienissen van Pluvius – Jupiter de regengever

“Dankzij de bemoeienissen van Pluvius kan de barbecue van vanavond niet doorgaan”. Een zin die je zomaar eens kan horen tijdens een regenachtig zomerdag. Maar lang niet iedereen zal weten wat er precies mee wordt bedoeld.

Foto: Carabinieri Tutela Patrimonio Culturale

Archeologie·Maritieme geschiedenis·Nieuws·Romeinse Rijk

Wrak Romeins vrachtschip gevonden voor Italiaanse kust

Voor de kust van Civitavecchia, een havenstad ongeveer zeventig kilometer ten noordwesten van Rome, hebben archeologen het wrak van een Romeins koopvaardijschip ('oneraria') gevonden. Volgens de archeologen dateert het schip uit de eerste of tweede eeuw na Christus en had het een totale lengte van ruim twintig meter.

Griekenland·Korte begrippen·Militaire geschiedenis·Oudheid

De Falanx – Militaire slagorde uit de oudheid

De falanx is de benaming voor een militaire slagorde die we onder meer kennen uit het oude Griekenland. Hierbij stonden zwaarbepantserde voetsoldaten (hoplieten) met lange lansen en grote ronde schilden opgesteld in een aantal dicht aaneengesloten rijen. Gezamenlijk vormden zij een rechthoek of vierkant die langzaam kon oprukken in de richting van het vijandelijke leger.

Griekenland·Oudheid

De Leeuwenpoort van Mycene

De Leeuwenpoort van Mycene is een van de bekendste en meest opvallende overblijfselen van de Myceense beschaving (ca. 1600 tot 1150 v.Chr.). De uit de dertiende eeuw voor Christus daterende poort herinnert aan een tijd waarin Mycene door een koningshuis van absolute monarchen geregeerd werd en tot grote bloei kwam.

Archeologie·Eten en drinken·Nieuws·Romeinse Rijk

Voorloper van de pizza gevonden in ruïnestad Pompeii

Naast de afbeelding van de ‘pizza’ is een wijnbeker te zien. Volgens archeologen werd het belegde platbrood zo’n tweeduizend jaar geleden mogelijk gegeten met fruit zoals granaatappels of dadels, of belegd met kruiden en een soort pestosaus (moretum in het Latijn).

Reliëf van Cyriacus in een museum in Ancona

Archeologie·Biografieën·Oudheid·Prehistorie

Cyriacus van Ancona – ‘Vader van de klassieke archeologie’

De Italiaanse handelaar en humanist Cyriacus van Ancona (ca. 1391-1452) wordt wel eens aangeduid als de 'vader van de klassieke archeologie'.

Pyramus en Thisbe - Detail van een schilderij van Gysbrecht Thys

Griekse mythologie·Oudheid·Populair

Pyramus en Thisbe – Een Babylonische liefdesgeschiedenis

Het verhaal van Pyramus en Thisbe behoort tot de bekendste liefdesverhalen uit de klassieke mythologie. De tragische geschiedenis speelt zich af bij de stad Babylon en is onder meer beeldend beschreven door de Romeinse dichter Ovidius in de Metamorphosen.

Drie Romeinse helmen - Messing (links) en ijzer (midden en rechts), hoogte messing helm links 38 cm., 50-300 na Chr., uit Vechten

Museumnieuws·Romeinse Rijk

Honderd bijzondere vondsten uit Fort Vechten

Het Romeinse fort bij Vechten in de provincie Utrecht is een van de grootste en tegelijk een van de minst bekende forten langs de Romeinse grens (de limes) in Nederland. In de loop der tijd zijn hier een groot aantal archeologische voorwerpen gevonden.

België·Boekbesprekingen·Oudheid

Ambiorix tegen Caesar: de feiten en de mythe

Op de Markt van Tongeren, vlakbij het onvolprezen Gallo-Romeins Museum, staat het standbeeld van Ambiorix, de Oude Belg die het in 57 voor Christus opnam tegen Julius Caesar. De flink besnorde leider van de stam der Eburonen tuurt krijgshaftig in de verte en is het symbool geworden van de Belgen die, volgens Caesar, van alle Galliërs de dappersten waren.

Archeologie·Nieuws·Romeinse Rijk

Skeletten aardbevingsslachtoffers gevonden in Pompeii

In Pompeii zijn onder een ingestorte muur de skeletten van twee mannen gevonden. Vermoed wordt dat de twee om het leven kwamen tijdens een van de aardbevingen die voorafgingen aan de uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus.

Vitruviusman van Leonardo da Vinci - detail

Architectuur en bouwgeschiedenis·Kunstgeschiedenis·Romeinse Rijk

De Vitruviusman van Leonardo da Vinci

Een van de bekendste tekeningen van Leonardo da Vinci toont een afbeelding van een naakte man met de armen en benen in twee boven elkaar geplaatste posities. Da Vinci maakte deze beroemde tekening rond 1490. Hij wilde er de lichaamsverhoudingen mee weergeven, zoals de Romeinse architect Vitruvius die eerder had beschreven. De tekening kwam hierdoor bekend te staan als de

Beeld van de godin Fortuna met een hoorn des overvloeds in de Vaticaanse Musea

Oudheid·Romeinse mythologie·Romeinse Rijk

De godin Fortuna en het Rad van Fortuin

Fortuna was de Romeinse godin van het lot, het geluk en fortuin en vertoont enige gelijkenissen met de Griekse beschermgodin Tyche. We kenneen haar onder meer dankzij het naar haar vernoemde Rad van Fortuin.

Archeologie·Nieuws·Romeinse Rijk

Romeinse mijlpaal gevonden in Hazerswoude-Rijndijk

Enkele jongeren kregen vorige week de gelegenheid om mee te kijken bij een archeologische opgraving in het Westvaartpark in Hazerswoude-Rijndijk, een dorp in de gemeente Alphen aan den Rijn. De jongeren vielen met hun neus in de boter, want tijdens hun aanwezigheid werd een mijlpaal uit de Romeinse tijd gevonden.

Reliefs in anoniem graf (c) Leiden Turin Expedition to Saqqara

Archeologie·Nieuws·Oude Egypte

3200 jaar oude tombe en kapelletjes ontdekt in Egypte

Archeologen uit Nederland en Italië hebben het het graf gevonden van Panehsy, de ‘rentmeester van de tempel van (de god) Amon’. Het graf is meer dan drieduizend jaar oud, uit de tijd van farao Ramses II (ca. 1250 v.Chr.). De onderzoekers vonden verder vier kapelletjes van andere graven uit dezelfde periode.

Centum Cellas, restanten van een Romeins bouwwerk uit de eerste eeuw bij Belmonte

Middeleeuwen·Oudheid·Portugal

Portugal in de Oudheid en Middeleeuwen

Heel vroeg, al rond 1100 v.Chr., zijn Phoenicische en Griekse zeevaarders actief in het land dat nu Portugal heet. Na een langdurige bezetting door de Romeinen ontwikkelt Portugal zich gaandeweg als een zelfstandig rijk naast de Spaanse koninkrijken van het Iberisch Schiereiland in hun gezamenlijke strijd tegen de Moren.

Thoth noteert het gewicht van het hart van een overledene tijdens het dodengericht - Detail van de papyrus van Hunefer

Oude Egypte

Thoth – De Egyptische god van de maan en de kennis

In de Egyptische religie is Thoth (Thot, Djehoety) de scheppende god van de maan, wijsheid, het schrift, de wetenschap en de magie. Hij werd meestal afgebeeld als een man met ibiskop of als een baviaan.

Boekfragmenten·Griekenland·Griekse mythologie·Oudheid·Populair

De mythische Akropolis van Athene

De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. Vanouds was de berg een magneet voor mythen.