De wonderlijke wereld van Jan Egas

Stadsmuseum Harderwijk toont de komende tijd werk van kunstenaar en illustrator Jan Egas. De in Hardinxveld woonachtige kunstenaar is vooral bekend vanwege de architectuurtekeningen die hij jarenlang maakte voor de Capitool reisgidsen. In Harderwijk zijn een aantal van die tekeningen te bewonderen.

Al op zijn tiende werd duidelijk dat Jan Egas talent had als kunstenaar. Op de lagere school maakte hij al verschillende olieverfschilderijen, die in de smaak vielen bij zijn leerlingen. Egas ging niet fulltime aan de slag als vrij kunstenaar, maar koos aanvankelijk voor een carrière in de architectuursector. Zijn bouwkundige kennis kon hij later goed gebruiken in zijn illustraties voor Capitool.

Sinds 1976 is Egas werkzaam als freelance illustrator. Hij maakte de afgelopen decennia onder meer reclames voor grote bedrijven als Albert Heijn, HEMA, Heineken en NS. Daarnaast verschenen er illustraties van zijn hand in tijdschriften als de Libelle, Margriet en Viva.

Onbevangen

Als schilder is Egas een autodidact. Hij verdiepte zich in de techniek van onder meer de Vlaamse Primitieven en Johannes Vermeer. En in de wonderlijke schilderijen van de Surrealisten. Zijn allergrootste voorbeeld is Jeroen Bosch. Dat is ook in de tentoonstelling duidelijk te zien. Een prominente plek hierin kreeg namelijk een kopie van Jeroen Bosch’ meesterwerk De Tuin der Lusten. Egas werkte maar liefst vijf jaar aan deze indrukwekkende kopie.

Over zijn vrije werk zegt de kunstenaar zelf het volgende:

“Ik wil als een kind naar de dingen kijken, onbevangen, alsof ik ze voor het eerst zie”.

Terugkerende thema’s zijn metamorfose, tijd en vergankelijkheid en het vernuft van techniek versus de kracht van de natuur. Een eenduidige betekenis of verklaring is er overigens niet; als beschouwer word je uitgenodigd je éigen fantasie de vrije loop te laten. Uitgekeken raakt men niet snel. Elke voorstelling zit vol details en kleine grapjes. Egas:

“Als ik in de Middeleeuwen had geleefd had ik in een scriptorium gezeten, dan had ik als een monnik met toewijdingen miniaturen zitten priegelen.”

Architectuurtekeningen

In Harderwijk zijn ook verschillende originelen te zien van de architectuurtekeningen die Jan Egas maakte voor de Capitool reisgidsen. Het Stadsmuseum:

“Talloze monumenten en musea in Nederland en België legde hij tot in de kleinste details vast. Volgens het Capitool-format: afgebeeld in een perspectief van dertig graden, en deels opengewerkt, zodat zowel binnen- als buitenkant van het gebouw zichtbaar zijn.”

Behalve vrij werk is er ook een selectie te zien uit ruim veertig jaar illustraties in opdracht. De tentoonstelling, getiteld Jan Egas. Humor en verwondering, loopt nog tot en met 23 april 2018.