Digitale eregalerij voor Brabantse gesneuvelden 1940 – 2019

Jacobus Marinus Aarts

Jac. Aarts wordt geboren op 4 september 1911 in Hilvarenbeek, als jongere broer van Jan Aarts, die tijdens de meidagen van 1940 sneuvelt in Zeeland. Jac. voetbalt bij het eerste elftal Volharding en is net als zijn broer lid van de Harmonie St. Leonardus. Net als duizenden andere Nederlanders is Jac. in de jaren ’30 door de depressie werkeloos geworden. Hij besluit daarom beroepsmilitair bij het KNIL te worden en vertrekt op 3 november 1937 aan boord van de MS J. van Oldenbarnevelt van Amsterdam naar Nederlands Oost-Indië. Na aankomst in Bandung gaat hij aan het werk als luchtvaartradiotelegrafist op het vliegveld Andir.

In het voorjaar van 1939 komt ook zijn vrouw Anna Hamers vanuit Nederland over, met wie hij in januari op afstand was getrouwd. Basje is hun eerste zoon.

Op 8 maart 1942 wordt Jac., een dag voor de capitulatie van het KNIL op Java, door de Japanners krijgsgevangen genomen. Net als vele andere KNIL-militairen wordt hij naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd en als dwangarbeider ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Tijdens zijn gevangenschap verneemt Jac. dankzij een gesmokkeld briefje dat zijn vrouw in Bandung was bevallen van hun tweede zoon Willy.

Het slopende werk en de buitengewoon slechte leefomstandigheden in de werkkampen langs het spoor worden Jac. uiteindelijk te veel. Op 9 augustus 1943 wordt hij getroffen door malaria. Amper een maand later, op 7 september, overlijdt hij in het Thaise kamp Kuie. Jac. is 32 jaar geworden. Pas in oktober 1945 krijgt de familie van het Nederlandse Roode Kruis bericht van zijn overlijden. In 1946 keert zijn vrouw met hun twee zoontjes aan boord van de Japara terug naar Nederland, waar ze intrekken bij Jac’s moeder in Hilvarenbeek.

Bron: Heemkundige kring Hilvarenbeek en Diessen ‘Ioannes Goropius Becanus’

Bernardus Beekmans

Bernard wordt op 12 oktober 1907 geboren in Best. Hij is getrouwd met Catharina Vorstenbosch en vader van drie kinderen. In Best werkt hij als klompenmaker bij het bedrijf van zijn oom, maar hij dient ook twee jaar bij de Vrijwillige Landstorm in ’s-Hertogenbosch. Aansluitend daarop vervult hij zijn dienstplicht als infanteriesoldaat aan de grens. Vanwege de toenemende oorlogsdreiging wordt eind augustus 1939 het Nederlandse leger gemobiliseerd. Samen met zijn grensbataljon wordt Bernard daarop naar de Maas gezonden. Zijn standplaats wordt mitrailleurkazemat S1 bij Vessem.

Wanneer de Duitsers op 10 mei 1940 daar de Maas oversteken, vlucht de bezetting van de kazemat, maar Bernard blijft als enige op zijn post en neemt de vijand onophoudelijk onder vuur, totdat de mitrailleur het door oververhitting begeeft. Daarna opent hij, vrijwel als laatste overgebleven verdediger van de linie, met zijn geweer het vuur op de binnentrekkende Duitsers.

Vier gevangengenomen Nederlandse soldaten worden door de Duitsers naar de kazemat gestuurd om Bernard tot overgave te dwingen. Hij blijkt dan al te zijn gesneuveld. Duitse soldaten die de Maas al eerder waren overgestoken, hadden de kazemat in de rug aangevallen en Bernard daarbij gedood. Hij is 32 jaar oud geworden. Vanwege zijn standvastigheid is Bernard postuum benoemd tot Ridder in de Militaire Willemsorde.

Bron: Heemkundekring Dye van Best

Marinus van den Boogaard

Rinus wordt geboren op 16 april 1922 in Steenbergen. Hij is werkzaam als kapper en samen met zijn oudere broer Jacobus zet hij zich tijdens de Duitse bezetting in voor het verzet. Zij sluiten zich aan bij de Ordedienst (OD) die zich tot taak stelt de orde te handhaven in Nederland zodra de Duitse bezetter is verdreven.

Op 4 september 1944 melden de broers zich met vijf vrijwilligers in het huis van boswachter Neefs op de Vloeiweide bij Rijsbergen. Als het geallieerde geschut vlak over de grens in België al goed hoorbaar is, wordt daar onder leiding van OD’er Paul Windhausen uit Breda een tijdelijke radiopost opgezet om de optrekkende bevrijders te ondersteunen. Ook wordt er een afwerpterrein aangewezen waar geallieerde vliegtuigen wapens en materiaal kunnen droppen. Met vijftien anderen gaan Rinus en Jacobus onderdeel uitmaken van de bewakingsploeg voor dit terrein. De groep loopt ook in de omgeving patrouille en is slechts licht bewapend, in de verwachting dat de geallieerden al over enkele uren zouden arriveren. Juist op dat ogenblik stokt de geallieerde opmars. De aanvoerroutes door België zijn te lang geworden en de troepen uitgeput. In de streek rond de Vloeiweide wordt het met de dag gevaarlijker door de komst van Duitse eenheden die eerder voor de geallieerden waren weggevlucht en nu standhouden.

Uiteindelijk wordt de radiopost ontdekt. Op 4 oktober 1944 volgt een gewelddadige inval in de boswachterswoning. Rinus komt in het vuurgevecht om het leven op 22-jarige leeftijd. Ook Paul Windhausen, vier andere leden van de OD en vier leden van de familie Neefs worden gedood. Broer Jacobus wordt de volgende dag met zeven metgezellen geëxecuteerd op de Schietheide in het Mastbos bij Ginneken.

Bron: Jaarboek De Oranjeboom 47, 1994