Een papieren labyrint

Museum Meermanno ‘Boek van de Maand’ (augustus)

Eigenlijk is dit geen boek om op een foto of in een vitrine te bekijken. Je moet het in handen houden. Als je het oppakt, merk je onmiddellijk dat er iets vreemds aan de hand is. Wij weten uit ervaring wat een boek van die omvang ongeveer moet wegen, en dit boek is veel te licht. Dat komt doordat Margit Rijnaard (1961), de Haagse kunstenares die dit boek tussen 2000 en 2003 maakte, uit alle bladen stukken papier heeft uitgesneden.

Dit is een woordloos boek. Het bevat geen letters, geen typografie en zelfs niet de suggestie daarvan. ‘Dit boek is gekocht’, schreef de conservator moderne collectie van het Museum Meermanno, ‘om de grens van de collectie in beeld te brengen. Dat kan alleen door die af en toe te overschrijden.’

In de ramsj kocht Rijnaard voor een habbekrats een dummy, in een zwart kartonnen omslag. Met potlood voorzag zij alle bladen van patronen, die voornamelijk uit rechthoeken en vierkanten bestaan. Die patronen sneed zij vervolgens uit, een karwei dat, zoals gezegd, drie jaar in beslag nam. Op ieder blad zijn andere patronen uitgesneden. Dat geeft, als je het boek doorbladert, een duizelingwekkend effect.

Het lijkt alsof je in een papieren labyrint terecht bent gekomen, in een matrix van geometrische vlakken en leegtes. Bovendien maakt dit bijzondere kunstenaarsboek – een van de vele in de collectie van Museum Meermanno – bij het doorbladeren geluid. In de woorden van de conservator: ‘Er klinkt bij het doorbladeren een zacht tikkend geluid, als van riethalmen of van houten lamellen.’

~ Museum Meermanno – Ewoud Sanders

Museum Meermanno in Den Haag zet op Historiek iedere maand een interessant boek uit de eigen collectie in de schijnwerpers. Er wordt wisselend aandacht besteed aan de historische en moderne (v.a. 1850) collectie van het museum. Een overzicht van al geplaatste boeken is altijd op deze pagina te vinden.