Encomienda – Betekenis van de definitie

Het begrip encomienda wordt gebruikt in relatie tot het Spaanse kolonialisme in Zuid-Amerika in de zestiende eeuw. Wat was een encomienda precies en hoe werkt het encomienda-systeem? Een korte geschiedenis van dit historische begrip

Betekenis van het begrip encomienda

Het begrip encomienda kan als volgt gedefinieerd worden:

“Een systeem in Spaans-Amerika, waarbij lokale indianen verplicht werkten op lokale plantages en in de mijnen.” [Bron: Feniks. Tijdvakken (…) VWO, 2019, p.116]

Voor rijke, mannelijke Spanjaarden die met de conquistadores meetrokken naar Amerika, was het encomienda-systeem een manier om aan grote stukken grond te komen in Spaans-Amerika. De Spaanse koning deelde de stukken grond uit en gaf de betreffende encomenderos naast de grond ook de beschikking over een bepaald aantal inheemse slaven om het slavenwerk uit te voeren. Op de encomienda (het begrip betekent iets in de zin van ’toevertrouwsel’, ‘pakket’, ‘vracht’, geschenk’ of ’toewijzing’) in onder meer het huidige Mexico, Chili en Peru, werkten lokale indianen op plantagekolonies.

Meer rechten voor indianen: einde aan de indiaanse slavernij

In 1542 kregen indianen in Spaan-Amerika meer rechten, die vastgelegd werden in de zogenoemde Nieuwe Wetten (Leyes Nuevas). De Nieuwe Wetten bepaalden dat de indianen volwaardige onderdanen van de Spaanse vorst waren en juridisch hun beklag konden doen bij misstanden. De indiaanse slavernij in de Spaanse koloniën kwam hiermee formeel ten einde.

De wetten kwamen tot stand na klachten van de Spaanse priester Bartholomé de Las Casas, die Karel V wist over te halen om de indiaanse slavernij te verbieden. In datzelfde jaar publiceerde De Las Casas zijn werk Brevísima relación de la destrucción de las Indias, ofwel: Zeer kort relaas over de vernietiging van de indiaanse gebieden. Hierna gingen de Spanjaarden meedoen aan de Trans-Atlantische slavenhandel en maakten ze ‘gebruik’ van Afrikaanse slaven.

Lees ook: Factorij: betekenis en herkomst van het begrip
Interessant is verder: De Transatlantische Driehoekshandel: slavenhandel overzee
Boek: Zoon van de zon – Wim Kamerbeek 

Bronnen ▼